ഇമാദുദ്ദീന്‍ വാസിത്വിയുടെ സ്വൂഫീ അനുഭവങ്ങള്‍
സ്വാലിഹ് നിസാമി, പുതുപൊന്നാനി
അഹ്‌മദുബ്‌നു ഇബ്‌റാഹീം ഇമാദുദ്ദീന്‍ അല്‍ വാസിത്വീ അല്‍ ഹസ്സാമീ ഇറാഖിലെ വാസിത്വില്‍ ഹി. 657 ദുല്‍ഹിജ്ജ 11-ന് ജനിച്ചു. ഇറാഖില്‍ മംഗോളിയരുടെ പടയോട്ടം നടന്ന ഘട്ടത്തില്‍ അബ്ബാസീ ഖിലാഫത്തിന്റെ പതനത്തിന്റെ ഒരു വര്‍ഷം മുമ്പാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജനനം. ജീവിതാന്ത്യ ഘട്ടത്തില്‍ ശഖ്ഹബ് യുദ്ധത്തില്‍ മംഗോളിയരുടെ പതനത്തിന് സാക്ഷിയായി. ഖുറാസാനില്‍നിന്നും തുര്‍കുമാനില്‍നിന്നും മറ്റും മംഗോളിയരെ ഭയന്നോടിയവരുടെ സംഘത്തിലുണ്ടായിരുന്ന തീവ്ര സ്വൂഫികളുടെ ബഹുദൈവവിശ്വാസപരമായ വിശ്വാസാചാരങ്ങള്‍ക്ക് മേല്‍ക്കൈ ലഭിച്ച സാഹചര്യത്തിലാണ് ഇമാദുദ്ദീന്‍ വാസിത്വി ജീവിച്ചത്. ശരീഅത്തിന്റെ വക്താക്കള്‍ അന്ന് ദുര്‍ബലരായിരുന്നു. ഇമാദുദ്ദീന്‍ വാസിത്വി അശ്അരി, ശാഫിഈ ധാരയിലായിരുന്നു. അന്ധവിശ്വാസങ്ങളെയും അനാചാരങ്ങളെയും ഖുര്‍ആനിന്റെയും സുന്നത്തിന്റെയും വെളിച്ചത്തില്‍ അദ്ദേഹം മാറ്റുരച്ചു നോക്കി. വസ്തുതകളുടെ യാഥാര്‍ഥ്യം കണ്ടെത്താനായി പല നാടുകളിലെയും വിവിധ ഗ്രൂപ്പുകളെ കുറിച്ച് പതിനഞ്ച് വര്‍ഷത്തോളം വിമര്‍ശനബുദ്ധ്യാ പഠിച്ചു. ഹമ്പലി മദ്ഹബില്‍ ആകൃഷ്ടനായി. പിഴച്ച സ്വൂഫീ ധാരകളെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം അദ്ദേഹം പേടിസ്വപ്‌നമായിരുന്നു. ഹി. 699-ല്‍ മരിച്ച ഇബ്‌നു ഹൂദ് എന്ന സ്വൂഫി ഗുരുവിനെ ദമസ്‌കസില്‍ സമീപിച്ച് ഇമാദുദ്ദീന്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടു: 'താങ്കള്‍ എന്നെ സ്വൂഫീ ത്വരീഖത്തില്‍ ചേര്‍ക്കണം', ഇബ്‌നു ഹൂദിന്റെ പ്രതികരണം: 'ഏത് ത്വരീഖത്താണ് വേണ്ടത്? മൂസായുടേത് വേണോ? മുഹമ്മദിന്റേത് വേണോ?' ജലാലുദ്ദീന്‍ റൂമിയുടെ 'എല്ലാ മതങ്ങളും ഒന്നാണെ'ന്ന വാദത്തിന്റെ മറ്റൊരു പ്രകാശനമായിരുന്നു ഇത്. താര്‍ത്താരികളുമായി ഖുവാരിസ്മ് നഗരത്തില്‍ വെച്ചുണ്ടായ യുദ്ധത്തില്‍ അദ്ദേഹം രക്തസാക്ഷിയായി. ഇബ്‌നു തൈമിയ്യയുടെ ശിഷ്യനായിരുന്നുവെങ്കിലും തന്നേക്കാള്‍ പ്രായമുണ്ടായിരുന്ന ഇമാദുദ്ദീനെ ഇബ്‌നു തൈമിയ്യ 'ശൈഖുനാ' (നമ്മുടെ ഗുരു) എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്. ശംസുദ്ദീന്‍ ദഹബി, ഇബ്‌നു ഖയ്യിം ജൗസിയ്യഃ മുതലായവര്‍ ശിഷ്യരാണ്. ചെറുതും വലുതുമായി 83 കൃതികളുടെ കര്‍ത്താവാണ്. ഹി. 711 റബീഉല്‍ ആഖിര്‍ 16-ന് ശനിയാഴ്ച ദമസ്‌കസില്‍ നിര്യാതനായി. താന്‍ നേരില്‍ കണ്ട് അനുഭവിച്ചറിഞ്ഞ സ്വൂഫീ വൈകൃതങ്ങളെ വകഞ്ഞുമാറ്റി യഥാര്‍ഥ ഇസ് ലാമിനെ കണ്ടെത്താനായി നടത്തിയ സാഹസിക യാത്രയാണ് ഈ ലേഖനം.
അല്ലാഹുവിന്റെ ദാസന്മാര്‍ക്ക് സത്യവും സന്മാര്‍ഗവും വിവരിച്ചുകൊടുക്കുന്നത് നസ്വീഹത്തിന്റെ താല്‍പര്യമാണ്. അല്ലാഹുവിനോടും അവന്റെ തിരുദൂതനോടും മുസ്‌ലിംകളുടെ ജ്ഞാന-രാഷ്ട്രീയ നേതൃത്വങ്ങളോടും മുസ്‌ലിം പൊതുജനങ്ങളോടും പുലര്‍ത്തേണ്ട നസ്വീഹത്തിന്റെ ഭാഗമാണത്. പിഴവുകള്‍ എന്താണെന്ന് വിവരിച്ചാലല്ലാതെ സത്യവും സന്മാര്‍ഗവും എന്താണെന്ന വിവരണം പലപ്പോഴും പൂര്‍ത്തിയാകില്ല. കാരണം, മിക്കപ്പോഴും ഒരു സംഗതി വേണ്ടപോലെ മനസ്സിലാകാന്‍ അതിന്റെ വിപരീതം എന്താണെന്നു കൂടി മനസ്സിലാക്കേണ്ടി വരും. പ്രകാശം എന്തെന്ന് വ്യക്തമാവുക ഇരുട്ട് എന്താണെന്ന് മനസ്സിലാകുമ്പോഴാണ്. മങ്ങല്‍ നീങ്ങാന്‍ വെട്ടം വേണം. അതിനാല്‍, 'ശൈഖിനെ തേടി'യുള്ള എന്റെ യാത്രയുടെ വിശദാംശങ്ങള്‍ പങ്കുവെക്കാന്‍ ഞാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. എന്റെ അന്വേഷണ വഴിയില്‍ കണ്ടുമുട്ടിയ, സത്യ-ശരികളുടെ മാര്‍ഗത്തില്‍നിന്ന് പിഴച്ചുപോയതും എന്നാല്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ സ്വന്തം ആളുകളെന്നു ധരിച്ച് അവനിലേക്ക് ഇടയാളന്മാരായി ജനം കരുതിപ്പോരുന്നതുമായ ചില പ്രസ്ഥാനങ്ങളെയും സംഘങ്ങളെയും കുറിച്ചും ഇവിടെ വിവരിക്കാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.
അവസാന കാലത്ത് സന്മാര്‍ഗം തേടി അലയുന്നവര്‍ക്ക് അകവെളിച്ചവും പ്രോജ്ജ്വല രേഖയുമായി ഈ വിവരണം മാറണം. അല്ലാഹു തന്റെ ദാസന്മാരില്‍നിന്ന് അവരുടെ ആവശ്യങ്ങളിലും ഇടപാടുകളിലും അവസ്ഥകളിലും യഥാര്‍ഥത്തില്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നതും ആവശ്യപ്പെടുന്നതും എന്താണെന്ന് തിരിച്ചറിയാനുള്ള ഒരു ഗോവണിയായി ഇത് ഭവിക്കണം. അങ്ങനെ പരിശുദ്ധമായ ദാസ്യഭാവം വഴി തന്റെ നാഥനെ കണ്ടുമുട്ടാന്‍ കഴിയുമാറ് ഏതൊരു ദൈവാന്വേഷിയും നിലകൊള്ളാന്‍ ഇത് നിമിത്തമാകണം. റബ്ബിനെ കണ്ടുമുട്ടുക വഴി അവനു കണ്‍കുളിര്‍മയുണ്ടാകണം. സത്യത്തിന്റെ വക്താക്കളില്‍നിന്നു താന്‍ പിഴച്ചുപോയിരിക്കുന്നു എന്ന് ബോധ്യമാകുന്നവന് അവിടെ നിന്നും അകലേക്ക് മാറിനില്‍ക്കാന്‍ സാധിക്കണം. ജനങ്ങളുടെ രുചിഭേദങ്ങളുടെ ശരിയായ ചിത്രം മനസ്സിലാക്കണം. ഹിജ്‌റ എഴുനൂറിന്റെ തുടക്കത്തില്‍ മുസ്‌ലിം സമൂഹത്തിന്റെ അവസ്ഥ എന്തായിരുന്നുവെന്ന ചരിത്രം തിരിച്ചറിയണം. ഇതെല്ലാമാണ് എന്റെ ഉദ്ദേശ്യം.
ജനങ്ങളില്‍ മിക്കവര്‍ക്കും ഇവിടെ എന്തെല്ലാമാണ് നടക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമായി അറിയില്ല. അല്ലാഹു നല്‍കിയ അനുഗ്രഹങ്ങള്‍ക്ക് മീതെ മറയിടപ്പെട്ടവരാണ് അവര്‍; സൗഭാഗ്യങ്ങളുടെ മറയ്ക്കകത്ത് ജീവിക്കുകയാണവര്‍. ചെറുപ്പകാലം മുതല്‍ വാര്‍ധക്യകാലം വരെയും സ്വയം തന്നെ അഹ്‌ലുസ്സുന്നത്തില്‍ അംഗമാണെന്ന് ആശ്വസിച്ചുകഴിയുകയാണ് ചിലരെങ്കിലും. ജനങ്ങള്‍ പുതുതായി ഉണ്ടാക്കിയ വിശ്വാസാചാരങ്ങളെ കുറിച്ച് അവര്‍ക്കറിയില്ല. ശൈത്വാന്റെയും അവന്റെ കൂട്ടുകാരുടെയും ചവിട്ടടികളില്‍, ചതിക്കുഴികളില്‍ തങ്ങള്‍ വട്ടം കറങ്ങുന്ന കാര്യവും അവര്‍ക്കറിയില്ല. അല്ലാഹുവിന്റെ ദീനിന് പകരം ജനം എന്തെല്ലാം പകരം കൊണ്ടുവന്നു എന്ന സംഗതിയും 'അഹ്‌ലുസ്സുന്നത്തി വല്‍ ജമാഅത്ത്' ആണെന്ന് സ്വയം ധരിക്കുന്നവര്‍ മനസ്സിലാക്കിയിട്ടില്ല. എന്റെ ഈ അനുഭവവിവരണം അവരുടെ ധാരണ തിരുത്താന്‍ സഹായകമാകും എന്ന് ഞാന്‍ കരുതുന്നു.
സത്യവാന്മാര്‍ ആര്‍, മിഥ്യയുടെ ആളുകള്‍ ആര്‍? സമ്പൂര്‍ണരും അപൂര്‍ണരും ആരൊക്കെ? നേര്‍വഴിയില്‍ ചരിക്കുന്നവരും പിഴച്ചു സഞ്ചരിക്കുന്നവരും ആരെല്ലാം? ജനങ്ങളുടെ വിവിധ അവസ്ഥകളെ കുറിച്ചുള്ള വിവരണത്തില്‍നിന്നും ഇതെല്ലാം മനസ്സിലാക്കാം. സത്യപാതയില്‍ പ്രവേശിക്കാനും അസത്യ വഴികള്‍ വെടിയാനും അത് പ്രേരണയാകും. ധാരാളം ആളുകള്‍ വിധേയരായ പോലെയുള്ള പരീക്ഷണങ്ങളില്‍നിന്നും രക്ഷ പ്രാപിച്ചതിനും സന്മാര്‍ഗം നല്‍കി അനുഗ്രഹിച്ചതിനും അല്ലാഹുവിനു ശുക്‌റ് ചെയ്യാന്‍ പ്രേരിതനാകും. തിരുനബി(സ)യുടെ ജീവചരിത്രവും മഹാനായ സ്വഹാബിപ്രമുഖന്‍ സല്‍മാനുല്‍ ഫാരിസി(റ) യുടെ 'സത്യം തേടിയുള്ള തീര്‍ഥയാത്ര'യും വായിച്ചതിനു ശേഷമാണ്, ശൈഖിനെ തേടിയുള്ള എന്റെ യാത്രാനുഭവത്തിനു അതുമായുള്ള പൊരുത്തം കണ്ടറിഞ്ഞ്, കുറഞ്ഞ വരികളില്‍ ഇതെഴുതുന്നത്. ഉപകാരപ്രദമായി ഇത് ഭവിക്കട്ടെ എന്ന് പ്രാര്‍ഥിക്കുന്നു.
ജനങ്ങളുടെ അവസ്ഥകള്‍ വിശകലനം ചെയ്യുന്ന ഈ 'കല', തന്റെ നശിച്ച താല്‍പര്യങ്ങള്‍ നേടിയെടുക്കാനോ സ്വേഷ്ടങ്ങളെ സഹായിക്കാനോ വേണ്ടി ജനങ്ങളെ അധിക്ഷേപിക്കാന്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ആളുകള്‍ക്ക് ഹറാമാകുന്നു (അവരിത് വായിക്കേണ്ട എന്നായിരിക്കാം ഗ്രന്ഥകാരന് വിവക്ഷിക്കുന്നത്. തന്റെ നസ്വീഹത്ത് നിഷ്ഠ ഈ വരികളില്‍ വ്യക്തമാണ് -വിവ.). എന്നാല്‍, സന്മാര്‍ഗ പ്രതിസന്ധിയില്‍ നിപതിക്കാതെ സൂക്ഷിക്കാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നവന്, പിഴവുകളില്‍ വീഴുന്നത് ശ്രദ്ധിക്കണം എന്ന ബോധമുള്ളവന് ഇത് അനുവദനീയമാണ്, എന്നല്ല അഭികാമ്യം തന്നെയാണ്. പരസ്പരം ചെളിവാരി എറിയാന്‍, ഛിദ്രത സൃഷ്ടിക്കാന്‍, അവഹേളന/ ആക്ഷേപ താല്‍പര്യത്തില്‍ പുനരാവിഷ്‌കരിക്കാന്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നവന് ഈ കല അനുവദനീയമല്ല തന്നെ. ഈ വിവരണത്തെ അവബോധമുണ്ടാക്കുന്ന അറിവായോ ഗുണപാഠമായോ എടുക്കാതെ, ഒരു ആഘോഷമായും വട്ടം വളഞ്ഞിരുന്നു പങ്കുവക്കാനുള്ള കഥയായും കാണുകയും എന്നിട്ട് നല്ല നിയ്യത്ത് ഇല്ലാതെ ജനങ്ങളുടെ മറകള്‍ പൊളിക്കുകയുമാണ് അവര്‍ ചെയ്യുന്നതെങ്കില്‍ അവരിവിടെ വരരുത്. നിശ്ചയമായും നിയ്യത്തുകള്‍ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് കര്‍മങ്ങള്‍ സ്വീകരിക്കപ്പെടുക. ഓരോ മനുഷ്യനും അവന് കരുതിയത് ലഭിക്കും. സത്യം അനുഷ്ഠിച്ച് ശീലിക്കാന്‍ അല്ലാഹുവത്രെ ഉതവി നല്‍കുന്നത്.
ബാല്യകാല സ്മരണകള്‍
എന്റെ ജനനവും വളര്‍ച്ചയും അഹ്‌മദിയ്യ സംഘത്തിനിടയിലായിരുന്നു (അഹ്‌മദുല്‍ കബീര്‍ രിഫാഈ എന്ന മഹാന്റെ പേരിലുള്ള രിഫാഇയ്യ ത്വരീഖത്ത് സംഘത്തെയാണ് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്). എന്റെ പിതാവ്, അദ്ദേഹത്തിന് അല്ലാഹു മാപ്പ് നല്‍കട്ടെ, ആ സംഘത്തിന്റെ പ്രമുഖ നേതാക്കളില്‍ ഒരാളും അന്നത്തെ ശൈഖിന്റെ മന്ത്രിമാരില്‍ പെട്ടയാളുമായിരുന്നു. അനുഗാമികള്‍ അനുസരിക്കുന്ന ആജ്ഞാശക്തിയുള്ള ആള്‍. അപരരെ സഹായിക്കാന്‍, അവരുടെ ആവശ്യങ്ങള്‍ നിവര്‍ത്തിക്കാന്‍, അന്നം നല്‍കാന്‍, ആകുലചിത്തരുടെ പ്രയാസം അകറ്റാന്‍ അദ്ദേഹം മുന്‍പന്തിയിലുണ്ടായിരുന്നു. അത് രിഫാഇയ്യ സൂഫികളുടെ ഒരു രീതിയായിരുന്നു. അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രീതി കാംക്ഷിച്ചുകൊണ്ട് ആ വക സല്‍ക്കര്‍മങ്ങള്‍ ചെയ്യുന്നവരും തന്റെ നേതൃത്വം നിലനിര്‍ത്താനും നിലനില്‍പിനും ജീവിതവഴി തുറക്കാനും ഉള്ള മാര്‍ഗമായി അതിനെ കാണുന്നവരും അക്കൂട്ടത്തില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇവരുടെ ഇടയിലാണ് ഞാന്‍ ജനിക്കുന്നത്, വളരുന്നത്. പാട്ടും സംഗീതവും നൃത്തവും പുണ്യം ലഭിക്കുന്ന മുഖ്യ മതചടങ്ങായും സല്‍ക്കാര സംഗമങ്ങള്‍ പതിവു ചര്യയായും പരസ്ത്രീകളുമായുള്ള വഴിവിട്ട ബന്ധങ്ങള്‍ അനിഷേധ്യമായ നന്മയായും അവരുമായി ഇടപഴകുന്നതും രാത്രി സൊറ പറഞ്ഞു രസിക്കുന്നതും അശ്ലീലമല്ലാത്ത അനുവാദമായും ഗണിച്ചുപോന്ന ഇവര്‍ക്കിടയില്‍ വെച്ചാണ് എന്റെ കണ്ണുകള്‍ മിഴി തുറക്കുന്നതും ഞാന്‍ ദീനുല്‍ ഇസ്‌ലാം പഠിക്കുന്നതും.
അന്യസ്ത്രീകളെ ആസ്വദിക്കാന്‍ കണ്ണുകള്‍ അഴിച്ചുവിടുന്നത് നിഷിദ്ധമാണെന്ന കാര്യമേ അവര്‍ക്കറിയില്ലായിരുന്നു. ശരീഅത്തിന്റെ വിധിവിലക്കുകള്‍. സദ്‌സ്വഭാവ മര്യാദകള്‍, നന്മ വര്‍ധിപ്പിക്കാനും തിന്മ വര്‍ജിക്കാനും ഉണ്ടാകേണ്ട ദൃഢ നിലപാടുകള്‍ എന്നിവയെ കുറിച്ചൊന്നും സൂക്ഷ്മമായി അവര്‍ അന്വേഷിക്കുമായിരുന്നില്ല. അവര്‍ തങ്ങളുടെ ശൈഖുമാരെ 'ഇബാദത്തിന്റെ പദവി'യില്‍ മനസ്സില്‍ പാര്‍പ്പിച്ചു. വിഷമ ഘട്ടങ്ങളില്‍ അവരില്‍ അഭയം തേടി. ആകസ്മിക പ്രയാസങ്ങളില്‍ അവര്‍ ശൈഖുമാരെയാണ് അനുസ്മരിക്കുക. 'ശൈഖ് നബിയെ പോലെയാണ് തന്റെ ജനതക്ക്' എന്നാണവര്‍ ന്യായീകരിക്കുക! മിക്കപ്പോഴും നബിമാരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനേക്കാള്‍ ഉയര്‍ന്ന ബഹുമാനമാണ് ശൈഖിന് നല്‍കുക. സുജൂദ് ചെയ്യാനായി തല കുനിക്കുന്നു. ശൈഖിനു മുന്നിലെത്തിയാല്‍ തലപ്പാവ് അഴിച്ചുവെച്ച് തല തുറന്നിടുന്നു. ശൈഖിന്റെ അഭൗതികവും നിഗൂഢവുമായ കോപവും ശിക്ഷയും ഭയന്ന് അഭയം തേടുന്നു. ശൈഖിന് താന്‍ ഇഛിക്കുന്നത് പറയാം എന്നാണ് അവരുടെ വിശ്വാസം. ശൈഖ് മരിച്ചവരെ ജീവിപ്പിക്കുന്നു, രോഗിയെ സുഖപ്പെടുത്തുന്നു, ചിലരെ തന്റെ അമ്പ് കൊണ്ട് കുത്തി കൊലപ്പെടുത്തുന്നു.
അവര്‍ക്കിടയില്‍ പക്വതയുള്ളവരെയും ഞാന്‍ കണ്ടിട്ടുണ്ട്. ഇങ്ങനെയൊന്നുമല്ല കാര്യങ്ങള്‍ വേണ്ടത് എന്നവര്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ ശൈഖുമാരെ ബഹുമാനിക്കുന്ന കാരണത്താല്‍ ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ഉന്നത സ്ഥാനവും തുറസ്സും അവര്‍ക്ക് ലഭിക്കുന്നുണ്ട്. അവര്‍ സ്വതാല്‍പര്യങ്ങള്‍ക്ക് പരിക്ക് പറ്റുമെന്ന് ഭയന്ന് ശൈഖുമാരുടെ കീര്‍ത്തി നിലനിര്‍ത്താന്‍ തന്നെയാണ് ശ്രമിക്കുന്നത്. അവര്‍ക്ക് ഹലാലും ഹറാമും അറിയാത്ത പോലെ! നിഷിദ്ധമായ സംഗതികളില്‍നിന്നും സസൂക്ഷ്മം തങ്ങളെ കാക്കുന്ന വഴിയും അവര്‍ക്ക് അറിയില്ല?!
അല്ലാഹുവിങ്കലേക്കുള്ള വഴി തേടിയെത്തുന്ന ആളുകളെക്കൊണ്ട് തൗബ ചെയ്യിപ്പിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും അല്ലാഹുവിന്റെ വിധിവിലക്കുകളുടെ പരിധിയും വ്യാപ്തിയും പഠിപ്പിക്കില്ല. എങ്ങനെ പഠിപ്പിക്കാന്‍?! ജ്ഞാനപരമായി ജാഹിലുകളും കര്‍മരംഗത്ത് അത് പാലിക്കാത്തവരുമാണ് ഈ ശൈഖുമാര്‍ പോലും! കണിശവും കൃത്യവുമായ ഇബാദത്ത് ചെയ്യാന്‍ മുരീദുമാരോട് അവര്‍ കല്‍പിക്കാറില്ല. വിധിവിലക്കുകളുടെ പരിധിയും വ്യാപ്തിയും സംബന്ധിച്ച യഥാര്‍ഥ ജ്ഞാനം അവര്‍ക്ക് നല്‍കാറില്ല. ശുദ്ധീകരണപ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ ഫര്‍ദും സുന്നത്തും മുതല്‍ നമസ്‌കാരത്തിന്റെ ഫര്‍ദും സുന്നത്തും വരെ. 'നിങ്ങളുടെ മദ്ഹബ് ഏതാണ്?' എന്ന് വല്ലവരും ചോദിച്ചാല്‍ അവര്‍ പറയുക 'വെള്ളവും മിഹ്‌റാബും' എന്നായിരിക്കും.
ഫുഖഹാക്കളാണ് ഇവരുടെ കാര്യത്തില്‍ ഏറ്റവും ധര്‍മരോഷമുള്ളവര്‍. നികാഹ്, ത്വലാഖ്, കച്ചവടം തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളിലേ അവര്‍ ഇടപെടുകയുള്ളൂ എന്നുമാത്രം. അവരുടെ ഡ്യൂട്ടി ഇക്കാര്യങ്ങളില്‍ പരിമിതമാണല്ലോ. ഇടപെടാതെ ഒഴിഞ്ഞു നില്‍ക്കാന്‍ സാധിക്കുന്ന കാര്യങ്ങളില്‍ അവര്‍ ഒന്നും മിണ്ടില്ല. അവയവങ്ങള്‍ ചെയ്തു കൂട്ടുന്ന സംഗതികളെ കുറിച്ച ആത്മവിചാരണയില്ല അവര്‍ക്ക്. ആന്തരിക അവസ്ഥകളെ സസൂക്ഷ്മം നിരീക്ഷിക്കില്ല. മതത്തിന്റെ പരിധി പരഗണിക്കില്ല, ഇബാദത്തുകളിലും സാധാരണ നടപ്പുകളിലും നബി(സ) കാണിച്ചു തന്ന മര്യാദകള്‍ അനുഗമിക്കണം എന്ന താല്‍പര്യം ഒട്ടുമില്ല. തങ്ങളുടെ മുതിര്‍ന്ന ശൈഖുമാരുടെ ജീവിതവഴി അനുകരിക്കണം എന്ന ആഗ്രഹവും തീരെയില്ല. ഇശാ കഴിഞ്ഞാല്‍ സംഗീത സദസ്സില്‍ പങ്കെടുക്കണം എന്നേ കാര്യമായുള്ളൂ. അവിടെ 'മറഞ്ഞ പുരുഷന്മാര്‍' (രിജാലുല്‍ ഗൈബ്) പങ്കെടുക്കുമത്രെ! സംഗീത സമയത്ത് അവിടെ പങ്കെടുക്കാന്‍ അത്യാര്‍ത്തി കാണിക്കുന്ന അവരുടെ ശൈഖുമാരെ നിനക്ക് കാണാം. എല്ലാ തടസ്സങ്ങളും തട്ടിമാറ്റി അവരവിടെ ഹാജരാകും. എന്നാല്‍, നമസ്‌കാര സമയമായാല്‍, കാക്ക ചീഞ്ഞളിഞ്ഞ വസ്തു കൊത്തിയെടുക്കുന്നപോലെ ധൃതിയില്‍ കുനിഞ്ഞു നിവരുക മാത്രം. എപ്പോഴാണ് നമസ്‌കരിച്ചു കഴിഞ്ഞതെന്ന ചോദ്യത്തിന്റെ മറുപടിയില്‍ അവരിലൊരാളെയും വിശ്വസിക്കാന്‍ കഴിയില്ല. പെട്ടെന്ന് സംഗീത സദസ്സില്‍ പങ്കെടുക്കുക എന്നതാണ് അവര്‍ക്ക് പ്രധാനം. ഇരുണ്ട ഇടുങ്ങിയ മുറിയില്‍ ബന്ധിക്കപ്പെട്ട വ്യക്തി പുറത്തേക്ക് വരുന്നതുപോലെയാണ് അവര്‍ നമസ്‌കാരം 'പൂര്‍ത്തിയാക്കി' സംഗീതസദസ്സില്‍ പങ്കെടുക്കാന്‍ വരിക.
ശൈഖുമാര്‍ തന്റെ സഹവാസികളുമായി യാത്ര ചെയ്യാറുണ്ട്. പതാകകള്‍ പറത്തിയും സംഗീതസാന്ദ്രവുമായാണ് യാത്രകള്‍. ആണുങ്ങളും പെണ്ണുങ്ങളും അവര്‍ക്ക് പിന്നാലെ ഒഴുകും. ചിലേടത്ത് പ്രത്യേക സംഗീത സദ്യ സംഘടിപ്പിക്കും. പുരുഷന്മാര്‍ക്ക് ചുറ്റും മുഖാവരണം നീക്കിയ തരുണീമണികള്‍ വളന്റിയര്‍മാരായി അണിനിരന്ന് വേദിക്ക് വേലി കെട്ടും. ചിലപ്പോഴെല്ലാം അവര്‍ അവരുടെ ഡ്യൂട്ടി സ്ഥലത്ത് തന്നെ അന്തിയുറങ്ങും. ആ സദസ്സില്‍ പങ്കെടുക്കുന്നതും അവിടെ ഖിദ്മത്ത് ചെയ്യുന്നതും വലിയ പ്രതിഫലം ലഭിക്കാവുന്ന പുണ്യകര്‍മം ആണെന്ന് അവര്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു. അവരുടെ വിശ്വാസപ്രകാരം, മരണപ്പെട്ട ഔലിയാക്കള്‍ ഹാജറാകുന്ന അനുഗൃഹീതമായ വേദിയാണ് അവിടം. പുരുഷന്മാര്‍ക്ക് ചുറ്റും വലയം ഉണ്ടാക്കുകയെന്ന ഇബാദത്തില്‍ സ്ത്രീകള്‍ സജീവമാകുന്നതിന്റെ കാര്യം അതാണ്. അവിടെയാണ് സ്ത്രീ-പുരുഷ 'അതിര്‍ത്തി ലംഘിച്ചുള്ള നുഴഞ്ഞു കയറ്റങ്ങള്‍' സംഭവിക്കുന്നതും, മനുഷ്യ ശരീരങ്ങളുടെ ആവശ്യങ്ങള്‍ പൂര്‍ത്തീകരിക്കപ്പെടുന്നതും.
സംഗീതം പൊടിപാറുന്ന ഘട്ടത്തില്‍ പ്രത്യേകം നിയോഗിതരായ അഭ്യാസികള്‍ തങ്ങളുടെ ഭാണ്ഡങ്ങളില്‍ സൂക്ഷിച്ചുവെച്ച വലിയ വലിയ പാമ്പുകളെ പുറത്തെടുക്കും. അവയെ കടിച്ചു മുറിച്ചു തിന്നാന്‍ തുടങ്ങും. അവരുടെ വായില്‍നിന്നും താടിയുടെ ഇരുവശങ്ങളിലൂടെ രക്തം ഒലിച്ചിറങ്ങും. എന്നിട്ട് വായിലുള്ള ചോര ജനങ്ങളുടെ മുഖത്തേക്ക് ഊതിത്തെറിപ്പിക്കും. ഭക്തജനങ്ങള്‍ക്ക് അതില്‍ പരാതിയില്ല. 'പാമ്പാട്ടി ശൈഖു'മാരുടെ വായില്‍ വെച്ച് ആ രക്തം കുങ്കുമമോ പഴമോ ആയിത്തീരും എന്നാണ് അവര്‍ വിശ്വസിക്കുന്നത്. തവളകളെ പച്ചക്ക് തിന്നുന്നവരെ ഞാന്‍ അവര്‍ക്കിടയില്‍ കണ്ടിട്ടുണ്ട്. സംഗീതവര്‍ഷം നടക്കുന്നതിനു മുമ്പ് ബാഗില്‍ കരുതി വെച്ചിരിക്കും തവളകളെ. താളമേളങ്ങള്‍ ശക്തിയാര്‍ജിക്കുമ്പോള്‍ തവളകളെ ഓരോന്നായി എടുത്ത് കടിച്ചുമുറിച്ച് തിന്നാന്‍ തുടങ്ങും.
ഒരാളും ഇത്തരം നടപടികളെ ചോദ്യം ചെയ്യില്ല. ഫുഖഹാക്കളും ചെയ്യില്ല, സജ്ജനങ്ങളും ചെയ്യില്ല അങ്ങനെ, ഈ മഹാ ബിദ്അത്ത് പ്രസിദ്ധമായ സുന്നത്തായി, പരസ്യമായ മതചിഹ്നമായി പ്രചുരപ്രചാരം നേടി. താര്‍ത്താരികള്‍ ഇവരുടെ നാടുകള്‍ പിടിച്ചെടുക്കാനും അവിടങ്ങളില്‍ അധികാരത്തില്‍ വാഴാനും ഇവര്‍ സ്വയം അര്‍ഹരായിത്തീര്‍ന്നു എന്നു പറയാം. ഇവര്‍ക്ക് താര്‍ത്താരികളുടെ ഭരണത്തില്‍ പരമ സുഖമായിരുന്നു എന്നതും പ്രസ്താവ്യമാണ്. കാരണം, അവര്‍ക്കും ഈ സ്വൂഫീ കോപ്രായങ്ങളില്‍ നല്ല വിശ്വാസമായിരുന്നു. താര്‍ത്താരി ഭരണകര്‍ത്താക്കള്‍ ഇവരെ നന്നായി ബഹുമാനിച്ചു. കറുത്ത സാമ്രാജ്യത്തില്‍ അല്ലാതെ ഇരുണ്ട ത്വരീഖത്ത് നിലനില്‍ക്കുമോ? ഇസ്‌ലാമികവും വെളിച്ചം പ്രസരിക്കുന്നതുമായ രാജ്യത്തല്ലേ പ്രകാശം പ്രസരിക്കുന്ന ത്വരീഖത്തുകള്‍ വാഴുകയുള്ളൂ.
ഇതുപോലുള്ള അധര്‍മങ്ങള്‍ തടയാന്‍ പരിശ്രമിക്കാതിരുന്നതാണ്, ഒരുവേള, ബഗ്ദാദിലെ മുസ്‌ലിം ഖലീഫമാരുടെ അവസാന അടയാളവും മുറിഞ്ഞുപോകാന്‍ കാരണം. അവര്‍ ധര്‍മങ്ങളെ പരിവര്‍ത്തിപ്പിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കാതിരുന്നപ്പോള്‍, അവക്ക് പച്ചപ്പട്ടു പുതപ്പിക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചപ്പോള്‍ അല്ലാഹു അവരെ നിശ്ശേഷം ഇല്ലാതാക്കി.
അല്ലയോ ആധ്യാത്മിക യാത്രികാ, സ്തുത്യര്‍ഹവും മാതൃകാപരവുമായ ത്വരീഖത്താണ് താങ്കള്‍ തിരയുന്നതെങ്കില്‍ ഇപ്പറഞ്ഞ അനാവശ്യങ്ങള്‍ക്ക് നേര്‍ വിപരീതം ചെയ്യുക. അവക്ക് എതിരായത് അവലംബിച്ചാല്‍ താങ്കളിലൂടെ അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിക്കുന്നതെന്തോ അത് താങ്കള്‍ക്ക് പ്രാപിക്കാം. ഞാന്‍ പറയുന്നത് മനസ്സിലാക്കാന്‍ കഴിയുമെങ്കില്‍ അതാണ് നിന്റെ സുലൂക്, ആത്മീയ യാത്രാരീതി. അത് മതി താങ്കള്‍ക്ക്.
രിഫാഇയ്യാ ആഭാസങ്ങള്‍
തുടക്കത്തില്‍, അവര്‍ക്കിടയിലെ 'ആദ്യഘട്ട തൗബ' നൃത്തം വെക്കലാണ്. പിന്നെ സ്വൂഫികളെ സേവിക്കലും. അവരുടെ അന്ത്യഘട്ടം, സ്വൂഫിക്ക് ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ സ്വീകാര്യത ഉണ്ടാവുകയും നല്ലൊരു ഇടപാടുകാരന്‍ ആവുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്. അതോടെ 'ദൈവാന്വേഷി' ലക്ഷ്യം കണ്ടു.?! ആ പദവി ആര്‍ജിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കില്‍ ദൈവാന്വേഷി എങ്ങും എത്തിയില്ല എന്ന് കണക്കാക്കുക. ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ പിടിപാട്/ഇടപാട് സാധ്യമായാല്‍ അയാള്‍ സമ്പൂര്‍ണനായി. ഇസ്‌ലാമില്‍നിന്നുതന്നെ പുറത്താകുന്ന താഴെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന 'മഹല്‍കൃത്യങ്ങള്‍' അതോടൊപ്പം അയാളില്‍ ഉണ്ടാകണം എന്ന് മാത്രം.
അതില്‍ ചിലത് കുറിക്കാം:
ഞാന്‍ ബാലനായിരിക്കുമ്പോള്‍, ശൈഖിന്റെ ഖുബ്ബ സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ അവര്‍ എന്നെ എടുത്തുകൊണ്ടുപോയി. അവരെന്നെ വാഹനപ്പുറത്ത് ഇരുത്തി ഉമ്മു അബീദ (രിഫാഈ ശൈഖിന്റെ ഖബ്‌റ് ഇറാഖിലെ ഗ്രാമമായ ഉമ്മു അബീദയിലാണ്) യിലേക്ക് നയിച്ചു. ഖുബ്ബ കണ്ടപ്പോള്‍, അവര്‍ തലപ്പാവ് ഊരി തല വെളിവാക്കി. വല്ലാത്ത ഒതുക്കവും ഭയഭക്തി ചകിതമായ ഭാവങ്ങളും പ്രകടിപ്പിക്കാന്‍ തുടങ്ങി. ചിലപ്പോഴെല്ലാം കരയുന്നു; തേങ്ങിത്തേങ്ങി പിറുപിറുക്കുന്നു. അവരുടെ മനസ്സ് തകര്‍ന്നപോലെ. അവരുടെ ആവശ്യങ്ങള്‍ നിരത്തി ദുആ ചെയ്യുന്നു. അങ്ങനെ അവര്‍ ശൈഖ് അവര്‍കളുടെ ഖുബ്ബയുടെ വാതില്‍പടിയില്‍ എത്തിയപ്പോള്‍ തലപ്പാവ് മാറ്റി, ആ പടിവാതില്‍ക്കല്‍ സുജൂദ് ചെയ്യുന്നു. അന്ന് ചെറുപ്പത്തില്‍ ഞാനും അവരോടൊപ്പം സുജൂദ് ചെയ്തു. വിനയഭക്തി ആധിക്യത്തില്‍ സ്വയം ഇല്ലാതായി ദീര്‍ഘനേരം അവരാ പടിവാതില്‍ക്കല്‍ നിന്നു. ശൈഖിന്റെ ഖുബ്ബയെ വന്ദിക്കുന്ന പോലെ അവര്‍ കഅ്ബാലയത്തെ വന്ദിക്കുന്നില്ലെന്ന് അല്ലാഹുവിനറിയാം.
ഖബ്‌റിന് ചുറ്റുമുള്ള പൂമുഖത്ത് ഒരു കൊടിമരം ഉണ്ട്. ആ മഹാ ഖുബ്ബ കണ്ടാല്‍, ആരാണ് അങ്ങോട്ട് കടക്കാന്‍ ധൈര്യപ്പെടുക?! സിയാറത്തിന് വന്നിട്ടുള്ളവരില്‍ ശൈഖ് പദവിയില്‍ ഉള്ളവര്‍ പോലും ഉണ്ട്. പക്ഷേ, ആ ഖുബ്ബക്കകത്ത് എന്താണ് ഉള്ളതെന്ന് അയാള്‍ക്കറിയില്ല. പിന്നെ അവര്‍ കൊടിമരത്തെ ഏഴു തവണ ത്വവാഫ് ചെയ്യും. വാതില്‍പടിയില്‍ നില്‍ക്കുന്നത് അറഫയില്‍ നില്‍ക്കുന്നതിന് സമം. കൊടിമരം കഅ്ബക്ക് തുല്യവും. റാഫിദികള്‍ ഹുസൈന്‍(റ)ന്റെ ഖബ്‌റ് ഹജ്ജ് ചെയ്യുന്നത് പോലെയാണ് സ്വൂഫികളുടെ ഈ ഹജ്ജ്.
അവരില്‍പെട്ട ഏതോ മഹാനെ പ്രാര്‍ഥനയോടെ പ്രശംസിച്ചുകൊണ്ട്, ശൈഖ് എന്നോട് ഒരിക്കല്‍ പറയുകയുണ്ടായി: 'ആ മഹാന്‍ ഖുബ്ബ ദൃഷ്ടിയില്‍ പെടുമ്പോള്‍ ഇഹ്‌റാം ചെയ്യാറുണ്ട്. തുന്നിയ വസ്ത്രങ്ങള്‍ ഒഴിവാക്കും. സിയാറത്ത് കൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ആവശ്യങ്ങള്‍ പൂര്‍ത്തിയാക്കിയാല്‍ ഇഹ്‌റാമില്‍നിന്നും തഹല്ലുലാകും.' ശൈഖിന്റെ ഖുബ്ബയുടെ അരികില്‍ വന്ന ശേഷമല്ലാതെ മീശ വെട്ടിയൊതുക്കാത്ത ചിലരും ആ സംഘത്തില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു.
ഖുബ്ബയുടെ പൂമുഖത്ത് കൂട്ടം കൂടിയിരിക്കുന്ന ആളുകള്‍ ഖുബ്ബ നോക്കിയിരിക്കുന്നത് ഇബാദത്ത് ആയി കണക്കാക്കുന്നു. ഖുബ്ബ അവര്‍ക്ക് ഇബാദത്ത് ചെയ്യപ്പെടുന്ന ഒരു ദേവിയാണെന്ന് തോന്നുംവിധം അവരാ ഖുബ്ബയെ തറപ്പിച്ചു നോക്കിയിരിക്കും. ആ ഇരുത്തത്തില്‍ ദീര്‍ഘ ശ്വാസനിശ്വാസങ്ങള്‍ ഉയരുന്നു. ആരാധ്യ വസ്തുവിനരകില്‍നിന്നും ലഭിക്കുന്ന ഒരു ഈനാസ് (സമ്പര്‍ക്ക സുഖം) അവര്‍ കണ്ടെത്തുന്ന പോലെ. എന്തുകൊണ്ട് അവര്‍ അങ്ങനെ ചെയ്യില്ല?! അവരുടെ വിശ്വാസത്തില്‍, ഖബ്‌റിലെ ശൈഖുമാര്‍ ദിഗന്തങ്ങള്‍ മുഴുക്കെ കാണുകയാണല്ലോ! അവര്‍ ഖുബ്ബയെ ബഹുമാനിക്കാനായി കരുതി വന്നിരിക്കുകയാണ്. തല താഴ്ത്തുന്നു, സുജൂദ് ചെയ്യുന്നു. ഖുബ്ബയിലേക്ക് നേര്‍ച്ചയാക്കി സമ്പത്ത് ചെലവഴിക്കുന്നു. കാശായും 'കത്തിക്കാനുള്ള എണ്ണ'യായും മറ്റും അവിടേക്ക് നേര്‍ച്ച നേരുന്നു.
അന്യരായ സ്ത്രീകളുമായി 'സ്വൂഫി സൗഹൃദം' (ശൈഖിന്റെ മുരീദുമാര്‍ ശൈഖിന്റെ മക്കളെ പോലെയാണ് പരസ്പരം എന്ന് സിദ്ധാന്തം) സ്ഥാപിക്കുന്നതിലോ അവരുമായി രാത്രി കൂടിക്കഴിയുന്നതിലോ യാതൊരു വൈമനസ്യവും അവര്‍ക്കില്ല. സുന്ദര കോമളന്മാരായ ആണ്‍കുട്ടികളുമായി സൗഹൃദം സ്ഥാപിക്കുന്നതിലും അവരുമായി രാത്രി മുറിയില്‍ ഉറങ്ങുന്നതിലും അവര്‍ക്ക് ഒട്ടും പ്രയാസമില്ല. ഇങ്ങനെ സ്ത്രീകളുടെയും ബാലന്മാരുടെയും കൂടെ രാത്രി ഉറങ്ങുന്നുവെങ്കിലും 'വ്യഭിചാരം' സംഭവിക്കുന്നില്ലെന്നാണ് അവര്‍ വാദിക്കുക.
സ്ത്രീകളില്‍നിന്നും താനിഷ്ടപ്പെടുന്ന ചിലരെ ശൈഖ് തന്റെ മകളോ സഹോദരിയോ ആയി പ്രഖ്യാപിക്കും. എന്നിട്ട്, ആ മകളും സഹോദരിയും ഇപ്പുറത്തും ശൈഖ് അപ്പുറത്തുമായി ഒരു മുറിയില്‍ കിടപ്പ് ആരംഭിക്കും. പിന്നെ വിളക്ക് അണയുന്നു. ശൈഖിന്റെ കാലുകള്‍ തടവിക്കൊടുത്ത് ബര്‍കത്ത് സമ്പാദിക്കാന്‍ അവരിലാരെങ്കിലും ആഗ്രഹിച്ചാല്‍ അതിനു തടസ്സമൊന്നുമില്ല. ഇനി അവളില്‍ ഒരുത്തിയ ശൈഖ് ചുംബിക്കുന്നതോ അവളെ തന്റെ കൂടെ കിടത്തുന്നതോ പോലും പ്രശ്‌നമല്ല; അതിനെ തുടര്‍ന്ന് എന്ത് സംഭവിക്കുന്നു എന്നത് അജ്ഞാതം!
വലിയ ശൈഖ് തന്റെ മുരീദുമാരിലൊരാളുടെ അടുത്ത് പോയാല്‍ മറ്റു മുരീദുമാര്‍ കുട്ടി ശൈഖുമാരെ സമീപിക്കുകയായി; തങ്ങള്‍ക്ക് കൂടെ പാര്‍ക്കാന്‍ ഒരു വനിതയെ സഹോദരിയാക്കി തരണം എന്ന ആവശ്യവുമായി. അപ്പോള്‍ അവിടെയുള്ള സ്ത്രീകളെയെല്ലാം അസി. ശൈഖ് ഒരുമിച്ചുകൂട്ടുന്നു. എന്നിട്ട് ഓരോരുത്തര്‍ക്കും ആവശ്യമുള്ളവരെ ഓഹരി വെക്കുന്നു. കളവു പറയുന്നവന്‍ എന്ന് സംശയിക്കാന്‍ വകയില്ലാത്ത ഒരു 'ബന്ധപ്പെട്ടയാള്‍' എന്നോട് പറഞ്ഞതാണിത്.
തീറ്റപ്പണ്ടാരം സഅ്ദിനെ പരിചയപ്പെടുത്താം (ഈത്തപ്പഴം സൂക്ഷിക്കുന്ന പാത്രങ്ങളുടെ സമീപത്ത് അയാള്‍ ഒരിക്കല്‍ എത്തി. അതപ്പാടെ ഇപ്പോള്‍ അകത്താക്കുമെന്ന് അയാള്‍ പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ വന്ന പേരാണ് അക്കാല്‍ = തീറ്റപ്പണ്ടാരം). അയാള്‍ ചെറുപ്പമായിരിക്കുമ്പോള്‍ അഹ്‌മദുല്‍ കബീര്‍ രിഫാഈ തങ്ങളുടെ സേവകനായിരുന്ന ഒരാളുടെ കെട്ടിപ്പിടിത്തത്തിലാണ് ഉറങ്ങാറുണ്ടായിരുന്നത്. ഇയാള്‍ ഇക്കഥ പറയുന്നത് അഭിമാനപൂര്‍വമാണ്! അദ്ദേഹം ഒരു രാത്രി എന്നോട് പറഞ്ഞത് കളവല്ലെങ്കില്‍, (അല്ലാഹു എല്ലാം അറിയുന്നു) സ്വൂഫി ഗുരുവായിരുന്ന ശൈഖ് നജ്മുദ്ദീനാണ് പ്രപഞ്ചത്തിലെ കാര്യങ്ങളെല്ലാം ഇപ്പോള്‍ നിയന്ത്രിക്കുന്നതെന്നും അദ്ദേഹം മരിക്കാതെ ജീവിക്കുന്നുണ്ടെന്നും, അദ്ദേഹം മരിച്ചാല്‍ ഇവിടെ ഒരു കാര്യവും നടക്കില്ലായെന്നും വിശ്വസിക്കുന്നയാളാണ് ഈ സഅ്ദ്. ഇയാള്‍ ഇങ്ങനെ പറയുന്നത് ഞാന്‍ ചെവികൊണ്ട് കേട്ടതാണ്. റാഫിദികളുടെ വിശ്വാസപ്രകാരം ദീര്‍ഘ ഒളിവില്‍ കഴിയുന്ന 'പ്രതീക്ഷിക്കപ്പെടുന്ന' ഒരാള്‍ ഉണ്ടല്ലോ, അതുപോലെ ശൈഖ് നജ്മുദ്ദീന്‍ മറഞ്ഞിരിക്കുകയാണ് എന്നത്രെ അയാളുടെ വാദം. ശൈഖ് നജ്മുദ്ദീന്‍ എല്ലാം നിയന്ത്രിക്കുന്ന ഈ ലോകത്ത്, പിന്നെ ആ വലിയ മനുഷ്യന്റെ കൂടെ കിടന്നത് എങ്ങനെ ഹറാം ആകും എന്നാണ് അയാളുടെ ശങ്ക. അവര്‍ക്കിടയിലെ നല്ലവനും ദുര്‍മാര്‍ഗിയും ഇതൊക്കെ സ്ഥിരമായി ചെയ്തുവരുന്നതാണു പോല്‍! കൂട്ടത്തില്‍ വല്ല സൂക്ഷ്മ ഭക്തന്‍ ഇതില്‍നിന്നെല്ലാം ഒഴിഞ്ഞുനില്‍ക്കുന്നുവെങ്കില്‍ അത്, സംഗതി ഹറാം ആകുന്നു എന്ന നിലക്കല്ല, വേണ്ട എന്നു വെച്ചിട്ടാണ്.
ഞാന്‍ ഇവിടെ വിവരിച്ചത്, പരാമൃഷ്ട ത്വരീഖത്തിലെ ഉന്നതരും ഉത്തമരുമായ ആളുകളുടെ കഥയാണ്. അവര്‍ക്കിടയിലെ ദുര്‍മാര്‍ഗികളുടെ സ്ഥിതി എന്തായിരിക്കും എന്ന് ഇതില്‍നിന്ന് ഊഹിക്കാമല്ലോ. ഒരുത്തന്‍ പറയുന്നത് ഞാന്‍ കേട്ടിട്ടുണ്ട്; ''പെട്ടി ശുദ്ധമാണെങ്കില്‍ (പെട്ടിയെന്നാല്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് മനസ്സ്) അത് ചായുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാക്കില്ല.'' ഇത് അയാള്‍ പറയുന്നത് തമാശയായിട്ടാണ്. അയാള്‍ സര്‍വ കാര്യവും നിസ്സാരമായി കാണുന്ന പ്രകൃതക്കാരനായിരുന്നു. ഇതുപോലുള്ള ആളുകളുടെ കൈയില്‍ വല്ല ബാലനോ സ്ത്രീയോ ചെന്നെത്തുന്നതെങ്കില്‍ അയാള്‍ എന്തു ചെയ്യുമെന്ന കാര്യത്തില്‍ എനിക്കൊട്ടും ശങ്കയില്ല.
എത്രയെത്ര സ്ത്രീകളെയാണ് അവര്‍ നശിപ്പിച്ചത്! ചിലപ്പോഴെല്ലാം സ്ത്രീകള്‍ ഗര്‍ഭിണികളായിട്ടുണ്ട്. അത്തരമൊരു സ്ത്രീയെ ഞാന്‍ കണ്ടിട്ടുണ്ട്. എത്രയെത്ര ബാലന്മാരെയാണ് ഇവര്‍ കേടുവരുത്തിയത്!
ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെ മഹത്വം പറഞ്ഞുകൊടുത്ത് നിഷ്‌കളങ്കരായ മാതാപിതാക്കളില്‍നിന്നും അവരുടെ ആണ്‍കുട്ടികളെ ഇവര്‍ പൊക്കും. എന്നിട്ട് തങ്ങളുടെ മക്കളായി അവതരിപ്പിക്കും. ശാമില്‍ ഇത് വ്യാപകമാണ്. രാത്രി മുഴുവന്‍ അവരെ കെട്ടിപ്പിടിച്ചു കിടക്കും. സ്വൂഫി സംഗമവും ഒന്നിച്ചുള്ള ഈ ജീവിതവും പകലന്തിയോളം ചെയ്യുന്ന നൃത്തങ്ങളും മഹത്തായ പുണ്യങ്ങളായി കുട്ടികളെ ധരിപ്പിക്കും. ചിലര്‍ക്ക് ചില കുട്ടികളോട് പ്രത്യേക അനുരാഗം തോന്നാറുണ്ട്. അതിന്റെ മുഴുവന്‍ പ്രയാസവും അന്ന് രാത്രി കുട്ടി സഹിക്കണം. അന്ന് രാത്രി നടന്നതൊന്നും മനസ്സില്‍ വെക്കരുതെന്ന് അയാള്‍ അവനോട് ഉപദേശിക്കും. അങ്ങനെ ആരുടെയോ കിടക്കയില്‍നിന്നും എഴുന്നേറ്റ ഉടനെ അവന് ശൈഖിന്റെ സന്നിധിയില്‍ എത്തി, അവിടുത്തെ കൈ മുത്തി നൃത്തം തുടങ്ങുകയായി. നൃത്ത വേദിയില്‍ അവന് ചാടുന്നു, വട്ടം ചുറ്റുന്നു, രാത്രിയിലെ നഷ്ട ദുഃഖങ്ങളെല്ലാം അവന്റെ മനസ്സില്‍നിന്നും മാഞ്ഞുപോകുന്നു. ആ സ്വൂഫികള്‍ പറയുമായിരുന്നു: 'സമാഅ്' (സംഗീത ശ്രവണം) ഒരു വലയാണ്.' അതേ, നിങ്ങളുടെ ഇരകളെ പിടികൂടുന്ന വല തന്നെയാണ് സമാ. നന്മയില്‍നിന്നും കൂടുതല്‍ കൂടുതല്‍ വഴിപിഴപ്പിക്കാനുള്ള വല.
അവര്‍ ഞങ്ങളുടെ വീട്ടില്‍ സംഗമിക്കാറുണ്ടായിരുന്നു, പുരുഷന്മാരും സ്ത്രീകളും സമ്മിശ്രമായി ഇടകലര്‍ന്നുകൊണ്ട്. പിന്നെ അവര്‍ 'സമാഅ്' നടത്തും. അതില്‍ അവര്‍ക്ക് 'ഹാല്' പിടികൂടും. അപ്പോള്‍ പുരുഷന്മാര്‍ അവരണിഞ്ഞ വസ്ത്രങ്ങളെല്ലാം ഊരി എറിയും. അവരുടെ നഗ്നതകള്‍ പരസ്യമാകും. അപ്പോഴാണ് വിളക്ക് അണയുക. അതോടെ ഓരോ ഫഖീറും ഓരോ പെണ്‍ ഫഖീറയെ ആശ്ലേഷിക്കും, നേരം പുലരുവോളം. എന്തെല്ലാം സംഭവിക്കുന്നു എന്ന് അല്ലാഹുവിനറിയാം. താര്‍ത്താരികള്‍ ബഗ്ദാദ് പിടിച്ചെടുക്കുന്നതിനു മുമ്പാണ് ഈ സംഭവം. വിശ്വസ്തനായ ഒരാള്‍ എന്നോട് പറഞ്ഞതാണിക്കാര്യം.
ശൈഖ് നജ്മുദ്ദീന്‍ അല്‍ അസ്വ്ഫഹാനി (അവരുടെ ബര്‍കത്ത് അല്ലാഹു നമ്മില്‍ പ്രതിഫലിപ്പിക്കട്ടെ) പറയുന്നു; 'രണ്ട് സ്വൂഫി സംഘങ്ങള്‍ ഈ ദീന്‍ എത്രമാത്രം നശിപ്പിച്ചുവെന്നോ! രിഫാഈകള്‍ സ്ത്രീകളുടെ കാര്യത്തിലും, ഹരീരികള്‍ ബാലന്മാരുടെ വിഷയത്തിലും.' എന്നാല്‍ ഞാന്‍ കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കട്ടെ: ഇത്തിഹാദികള്‍ വിശ്വാസത്തിലും ഇതുപോലെ ദീന്‍ കേടുവരുത്തിയവരാണ്. യൂനുസികള്‍ അവരുടെ അടുത്തു തന്നെയുണ്ട്. ഇവര്‍ സകലരും വിശുദ്ധ ദീന്‍ നശിപ്പിച്ചവരും മലിനമാക്കിയവരും, ദീനിന്റെ പൊരുളുകള്‍ തലകീഴായി മറിച്ചവരും, പരിധികളും വ്യാപ്തിയും ലംഘിച്ചവരും, മതത്തെ പരിഹസിക്കുന്നവരുമാകുന്നു. അവര്‍ ഹറാമുകള്‍ ഹലാലാക്കി, നിയമങ്ങള്‍ മാറ്റി. പരിശുദ്ധി കാത്തുസൂക്ഷിക്കേണ്ടവയുടെ പരിശുദ്ധി നശിപ്പിച്ചു. ഭൂമിയെ അവരില്‍നിന്നും അല്ലാഹു ശുദ്ധമാക്കട്ടെ. അവരുണ്ടാക്കിയ നജസുകളെല്ലാം നാട്ടില്‍നിന്നും തുടച്ചുനീക്കട്ടെ. അവന് സര്‍വ ശക്തനാകുന്നു.
താര്‍ത്താരികള്‍ മുസ്‌ലിം സമുദായത്തിനെതിരെ വിജയം വരിച്ചത് ഇത്തരം ദുരാചാരികളുടെ സാന്നിധ്യം കൊണ്ടായിരിക്കുമെന്ന് ഞാന്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു.
അഹ്‌മദുല്‍ കബീറിനെപ്പോലുള്ള ആസ്ഥാന ഗുരുക്കന്മാരില്‍നിന്നും ഉടമ്പടി സ്വീകരിച്ചാണ് ഇവര്‍ ഗമിക്കുന്നത്. നിശ്ചയമായും അവരാണ് ആദ്യമേ ഇത്തരം സംഗീത-സങ്കലന സദസ്സുകള്‍ തുടങ്ങിവെച്ചത്. നോട്ടത്തിലെ നിഷിദ്ധ കാര്യങ്ങള്‍, കണ്ണുകള്‍ അഴിച്ചുവിടാതെ നിയന്ത്രിക്കല്‍, ധ്യാന-ആത്മ വിചാരണ പോലുള്ള കാര്യങ്ങളിലും മറ്റും അവര്‍ സഹവാസികളെ വേണ്ടപോലെ അച്ചടക്കം ശീലിപ്പിച്ചില്ല. അല്ലാഹുവിങ്കല്‍നിന്നും അവര്‍ക്ക് ആവശ്യത്തിന് അറിവ് ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശരീഅത്ത് നിയമങ്ങള്‍ ലംഘിക്കരുതെന്ന് ആരും അവര്‍ക്ക് പഠിപ്പിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല. എന്നിട്ടും അവര്‍ വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ പാരായണം ചെയ്യുന്നു. അല്ലാഹുവിങ്കല്‍നിന്നും യാതൊരു ദഅ്‌വത്തും എത്താത്ത ഏതോ നിരക്ഷരന്‍ പാരായണം ചെയ്യുന്ന ഭാവത്തില്‍. അവര്‍ നബി(സ)യെ നന്നായി ബഹുമാനിക്കുന്നു, അവിടുന്ന് കൊണ്ടുവന്ന നിയമ സംഹിത എന്താണെന്ന് അറിയാത്തവരുടെ ബഹുമാനം കണക്കെ. അവരുടെ പാരായണം തങ്ങളുടെ തൊണ്ടക്കുഴി വിട്ട് അകത്തേക്കിറങ്ങുന്നില്ല. മേയുന്ന കാലികളെയും വളര്‍ത്തു മൃഗങ്ങളെയും പോലെ, അന്ധരും മൂകരുമാണോ ഇവര്‍! മതനിയമങ്ങളെ അവര്‍ ഒരുപാട് അകലെയായി കാണുന്നു. അവ നിലനിര്‍ത്താനും നടപ്പിലാക്കാനും പരിശ്രമിക്കുന്ന ജ്ഞാനികളോട് വിദ്വേഷം കാണിക്കുന്നു. വല്ലാത്ത വിരോധം! അല്ലയോ ബുദ്ധിയുള്ള വായനക്കാരേ, ഈ കൂട്ടര്‍ക്കിടയില്‍ വെച്ച് മിഴികള്‍ തുറക്കുകയും ഇത്തരത്തിലുള്ള ഒരിസ്‌ലാമിനെ പരിചയപ്പെട്ട് വളരാന്‍ ഇടയാവുകയും ചെയ്ത ഒരു കുട്ടിയുടെ കാര്യം എന്തായിരിക്കുമെന്നാണ് നിങ്ങള്‍ കരുതുന്നത്?!
എന്നാല്‍, അല്ലാഹു എന്നോട് കാണിച്ച മഹാ ഉതവി നിമിത്തം, ചെറുപ്പകാലത്തേ, ഇവര്‍ ശരിയല്ലെന്നുള്ള ഒരു ബോധം എന്നില്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചിരുന്നു. ഇവര്‍ വാദിക്കുന്നതിനും അപ്പുറത്ത് ഒരു സത്യം ഉണ്ടാകുമെന്ന ഉള്‍വിളി. ഞാന്‍ 'രിസാലത്തുല്‍ ഖുശൈരി'യും 'ഖൂത്തുല്‍ ഖുലൂബും' അക്ഷരംപ്രതി വായിക്കാന്‍ തുടങ്ങി. അതുമൂലം, ഞാന്‍ പരിചയപ്പെട്ട സ്വൂഫികളുടെ അസത്യാവസ്ഥയെക്കുറിച്ച് ഉറച്ച അറിവ് എനിക്കുണ്ടായി. എന്നാല്‍, അത് വെളിപ്പെടുത്താന്‍ മാര്‍ഗമില്ലായിരുന്നു. കാരണം, അവര്‍ക്കാണ് ആധിപത്യം. അതിനാല്‍, ഒട്ടുമേ എന്റെ പ്രതിഷേധം കാണിക്കാന്‍ സാധിച്ചില്ല എന്നു പറയാം.
ഇസ്സുദ്ദീനില്‍ ഫാറൂസിയെപ്പോലുള്ള വലിയ മുഹദ്ദിസുകളായ ജ്ഞാനികള്‍ പോലും ഇവരുടെ സംഘത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹം ഇവരുടെ സമാഅ് സദസ്സില്‍ പങ്കെടുക്കാറുണ്ട്. കൗമാര പ്രായത്തിലെത്തിയ കാലത്താണ്, ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ സമീപിച്ചുകൊണ്ട് ചോദിച്ചു; 'നബി(സ) പറഞ്ഞിരിക്കുന്നല്ലോ. എല്ലാ പുത്തന്‍ നടപടികളും ബിദ്അത്ത് ആകുന്നു' വെന്ന്. അങ്ങനെയെങ്കില്‍ ഈ സംഗീതസദസ്സിന്റെ സ്ഥിതിയെന്താണ്?' എന്റെ ചോദ്യത്തെ കാര്യമായി എടുക്കാതെ മറുപടിയില്‍നിന്നും അദ്ദേഹം തിരക്കഭിനയിച്ചു ഒഴിഞ്ഞുമാറുകയായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും സൂക്ഷ്മതയുള്ള രീതി മസ്ജിദില്‍ വെച്ചുള്ള സംഗീത പരിപാടിയെ ഇഷ്ടപ്പെട്ടില്ല എന്നതാണ്. എന്നാല്‍ 'ആരോഗ്യകരമായ നയ'മെന്ന നിലക്കും 'വേണ്ടപ്പെട്ടവരുടെ തിരുകോപം' ഭയന്നും മസ്ജിദുകളിലെ സംഗീത പരിപാടിയില്‍ ചിലപ്പോഴെങ്കിലും അദ്ദേഹം പങ്കെടുത്തു. ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ കണ്ടിട്ടുണ്ട്. ഇതാണ് മുഹദ്ദിസുകളായ ജ്ഞാനഗുരുക്കന്മാരുടെ പോലും സ്ഥിതി. പിന്നെയെങ്ങനെ മുഹമ്മദീയ സത്യം, ഫുര്‍ഖാനീ മതം അവര്‍ക്കിടയില്‍ അന്തസ്സോടെ നിലനില്‍ക്കും? അതിന്റെ അസ്തിത്വത്തിനും രക്ഷക്കും വേണ്ടിയുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ പോകട്ടെ, ദീനീനിയമങ്ങള്‍ എങ്ങനെ സമൂഹത്തിന് പഠിപ്പിക്കപ്പെടും?!
മരുഭൂ നിവാസികളും കര്‍ഷകരുമായ ശൈഖുമാര്‍ക്ക് നഗരവാസികള്‍ കീഴൊതുങ്ങിയാല്‍ അവരുടെ ദീന്‍ ഫസാദാവുകയും കാര്യങ്ങള്‍ കീഴ്‌മേല്‍ മറിയുകയും ചെയ്യുമെന്ന സംഗതി സുവിദിതമാണ്. ഗ്രാമീണര്‍ ഔലിയാക്കളാണെങ്കില്‍ പോലും. കാരണം, മരുഭൂ വാസികള്‍ക്ക് പക്വതയും അവധാനതയും വികാസ സമതുലിതത്വവും കുറവാണെന്ന കാര്യം പരസ്യവും പ്രകടവുമാണ്. മരുഭൂ വാസികള്‍ക്കിടയില്‍നിന്നും ഒരു പ്രവാചകനെ അല്ലാഹു നിയോഗിച്ചില്ലല്ലോ. നഗരങ്ങളില്‍നിന്നും അകന്നു കഴിയുന്ന ആളുകള്‍ക്കിടയിലും പ്രവാചകര്‍ വന്നില്ല. നഗരവാസികള്‍ ജ്ഞാനികള്‍ക്ക് കീഴ്‌പ്പെടണം. അപ്പോള്‍ അവരുടെ അവസ്ഥ മെച്ചപ്പെടും. അവര്‍ എപ്പോള്‍ മരുഭൂ സ്വൂഫികളെ അനുസരിക്കുന്നുവോ അതോടെ അവരുടെ സ്ഥിതി മോശമാകും.
രിഫാഈ സംഘത്തില്‍നിന്നും ഇത്തരം ബിദ്അത്തുകള്‍ താഴ്‌വരയിലെ സകല സ്വൂഫി സംഘങ്ങളിലേക്കും അവരുടെ ശൈഖുമാരിലേക്കും താമസിയാതെ ഒഴുകി. സ്ത്രീകളെയും കോമളകുമാരന്മാരെയും സഹോദരന്മാരും സഹവാസ ഇണകളും ആക്കുന്ന പരിപാടിയും പാമ്പുകളെക്കൊണ്ട് കളിക്കുന്നതും തീയില്‍ ഇറങ്ങുന്നതും മറ്റു വേണ്ടാതീനങ്ങളുമെല്ലാം വ്യാപകമായി. ഞങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ കണ്ടുവന്ന വഫാഇയ്യ വിഭാഗമാണ് അഗ്നികുണ്ഡത്തില്‍ ഇറങ്ങുന്ന അഭ്യാസം കാണിച്ചിരുന്ന മറ്റൊരു സംഘം. പിന്നെ ബദ്‌രിയ്യ സംഘത്തിനിടയിലും ആണ്‍കുട്ടികളുമായുള്ള സ്വവര്‍ഗരതി കാണാമായിരുന്നു. ഇബ്‌നു ഹലൂബായുടെ സഹവാസികളായിരുന്ന ഹലൂബിയ്യാ സംഘമായിരുന്നു കുറേയേറെ മെച്ചപ്പെട്ട സ്വൂഫി സംഘം. അവരില്‍ കുറച്ചെങ്കിലും ദീനീനിഷ്ഠ കാണുമായിരുന്നു. പക്ഷേ, രിഫാഇയ്യാ സംഘം ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ വ്യാപിച്ചതോടെ ഹലൂബിയ്യ ഇല്ലാതായി. പരിശീലിതരായ അനുയായികള്‍ക്കിടയിലും പൊതുജനങ്ങള്‍ക്കിടയിലും ഒരുപോലെ പാട്ടു കച്ചേരി നടത്തിയും നേതാക്കളോടൊപ്പം മട്ടുപ്പാവില്‍ കേളികളില്‍ ഏര്‍പ്പെടാന്‍ സ്ത്രീകളെ ഏര്‍പ്പാട് ചെയ്തും രിഫാഇയ്യാ സംഘം പടര്‍ന്നുപിടിച്ചു. അങ്ങനെ രിഫാഈകള്‍ ആളുകളെ ബാധിച്ച ചൊറി പോലെയായി. അവരുടെ അന്ധകാരങ്ങളില്‍നിന്നും ജനം കോരിയെടുത്തു. അവര്‍ എങ്ങും വാണു. ഈ വക ഇരുട്ടുകള്‍ വാഴുമ്പോള്‍ ദീന്‍ എങ്ങനെ നിലനില്‍ക്കും?!
ശാഫിഈ ഫുഖഹാക്കളുടെ സന്നിധിയില്‍
മതപരമായ അറിവ് ആഴത്തില്‍ ആര്‍ജിക്കാന്‍ വേണ്ടി രിഫാഇയ്യാ സംഘത്തില്‍നിന്നും ഞാന്‍ ശാഫിഈ കര്‍മവിശാരദന്മാരുടെ സന്നിധിയിലേക്ക് നീങ്ങി. അങ്ങനെ ആദ്യ സംഘത്തേക്കാള്‍ ഉത്തമരായ പുതിയൊരു സംഘത്തില്‍ ഞാന്‍ എത്തിപ്പെട്ടു. ഇവര്‍ക്ക് ഹലാലും ഹറാമും അറിയാം. മതത്തിന്റെ പരിധികളും അതിരുകളും വിധിവിലക്കുകളും അറിയാം. പാടുള്ളതും ഇല്ലാത്തതുമായ സംഗതികള്‍, പ്രതിഫലം ലഭിക്കുന്നതും ശിക്ഷക്ക് പാത്രമാകുന്നതുമായ കാര്യങ്ങള്‍ വകതിരിച്ച് ഇക്കൂട്ടര്‍ക്ക് വശമുണ്ട്. അതു സംബന്ധമായ വിശ്വാസവും അവര്‍ കാത്തുസൂക്ഷിക്കുന്നു. ഇരുട്ടുകള്‍ വ്യാപിച്ച ആ ഭൂമികയില്‍, വിശേഷിച്ചും ഇത്തരം സംഗതികള്‍ പാലിക്കാതെ കര്‍മരംഗം ധര്‍മശൂന്യമായ നാട്ടില്‍ ഈ വക അറിവുകള്‍ സന്മാര്‍ഗം പ്രസരിക്കുന്ന വെളിച്ചം തന്നെയാണ്.
എന്നാല്‍, ആ ജ്ഞാനികളുടെ പക്കല്‍ കര്‍മശാസ്ത്രം അല്ലാതെ മറ്റൊന്നും ഇല്ലായിരുന്നു. ചിലര്‍ ഉസ്വൂലുല്‍ ഫിഖ്ഹില്‍ ഏര്‍പ്പെടുന്നു. ഇബ്‌നുല്‍ ഖത്ത്വീബ് രചിച്ച 'ഇസ്ത്വിലാഹ്' തികഞ്ഞ ആദര ബഹുമാനങ്ങളോടെ പഠിക്കുകയും പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അദ്ദേഹമാണ് ഇമാമുല്‍ അഅ്‌ളം എന്നാണു തീര്‍പ്പ്. മതത്തിന്റെ നടുവിലെ തൂണ്‍! അദ്ദേഹത്തിന്റെ നാമം പറയപ്പെട്ടാല്‍ 'റളിയല്ലാഹു' നീട്ടിച്ചൊല്ലും. മസ്അല സംബന്ധമായ തര്‍ക്കങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള, ജ്ഞാനികള്‍ തമ്മിലുള്ള ഭിന്ന വീക്ഷണങ്ങളെ ചൊല്ലിയുള്ള വാഗ്വാദജ്ഞാനമാണ് കൂടുതലായും അവര്‍ക്ക് വഴക്കം. 'തന്‍ബീഹി'ലെയും 'മുഹദ്ദബി'ലെയും 'വജീസി'ലെയും 'വസീത്വി'ലെയും 'ശര്‍ഹുല്‍ വജീസി'ലെയും 'ഹാവി'യിലെയും 'ലുബാബി'ലെയും അബ്ദുല്‍ ഗഫ്ഫാര്‍ എഴുതിയ 'ഉജാബി'ലെയും റാഫിഈയുടെ 'മുഹര്‍ററി'ലെയും മസ്അലകളാണ് അവരുടെ ഹൃദയം നിറയെ.
'ഉസ്വൂലുസ്സുന്ന' സംബന്ധമായ ജ്ഞാന വ്യവഹാരം അവര്‍ക്കിടയില്‍ കില്ല. ഹദീസ് സംബന്ധമായ അടിസ്ഥാന തത്ത്വങ്ങളും നിയമങ്ങളും അതിന്റെ വാഹക സംഘത്തെ കുറിച്ചുള്ള അറിവുകളും, സ്വഹീഹും അല്ലാത്തതും വകതിരിച്ചറിയുന്ന രീതികളും അവിടെ കണ്ടില്ല. നബിചര്യ അടിസ്ഥാനമാക്കി അല്ലാഹുവുമായി എങ്ങനെ ദാസ്യത്തില്‍ ഏര്‍പ്പെടാം എന്ന അറിവ് അശേഷം ഇല്ല. സ്വഹാബത്തിന്റെയും സുഫ്യാനുമാര്‍, ഹമ്മാദുമാര്‍, ഇബ്‌നുല്‍ മുബാറക്, അഹ്‌മദ്, ഇസ്ഹാഖ് തുടങ്ങിയ സലഫുകളുടെയും മാര്‍ഗത്തില്‍ ഊന്നിയുള്ള വിശ്വാസ അടിസ്ഥാനങ്ങള്‍ സംബന്ധമായ അറിവും അവിടെ കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടുന്നില്ല. അവിടെ യുക്തിയും ബുദ്ധിയും ഉപയോഗിക്കുന്ന 'മുതകല്ലിമു'(ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞര്‍)കളുടെ തത്ത്വങ്ങള്‍ വെച്ചുള്ള വിശ്വാസ അടിസ്ഥാനങ്ങളാണ് സ്വീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. അവരിലെ സൂക്ഷ്മതയും സദാചാര നിഷ്ഠയുമുള്ള ജ്ഞാനികള്‍ (സ്വിഫാത്ത് സംബന്ധമായ) വിശ്വാസകാര്യങ്ങളില്‍ ഊളിയിടാതെ മൗനം പാലിക്കുന്നു. അവയെല്ലാം അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിക്കുന്നതുപോലെ എന്നു പറഞ്ഞ് തടികാക്കുന്നു. അത്തരം വിശ്വാസകാര്യങ്ങള്‍ മൊത്തമായി വിശ്വസിക്കുകയാണ് അവരുടെ രീതി. വിശദാംശങ്ങളിലേക്കില്ല. അതിനുമാത്രം ആര്‍ദ്രതയുള്ള പ്രകൃതമല്ല അവരുടേത്. അല്ലാഹുവിനോടുള്ള മുഹബ്ബത്തിന്റെ ശീതളമാരുതന്‍ അവരുടെ അകത്ത് ഒട്ടും വീശുന്നില്ല. അല്ലാഹുവിനോടുള്ള ഭയവും ബഹുമാനവും അഭിനിവേശവും അവരില്‍ പ്രകടമല്ല. വിനീത ദാസ്യത്തിന്റെ വാസന ഒട്ടും അനുഭവപ്പെടില്ല. നാഥനുമായുള്ള ഇടപാടില്‍ സത്യസന്ധതയോ നിഷ്‌കളങ്കതയോ കാണില്ല. നല്ല ഉദ്ദേശ്യത്തോടെയും തുറന്ന മനസ്സോടെയും നന്മയിലേക്ക് ധൃതിപ്പെടുന്ന ആവേശം തീരെയില്ല. നേതൃത്വവും വരുമാനവും ആഗ്രഹിച്ചുള്ള കടിപിടി കൂടല്‍ എങ്ങും പ്രകടം. സ്ഥാനമാനങ്ങള്‍ക്കു വേണ്ടിയുള്ള ഗുസ്തി. തന്റെ മുകളില്‍ മറ്റൊരാള്‍ അവരോധിതനാകുന്ന വേദന സഹിച്ചുള്ള പോക്ക്. അന്നപാനീയങ്ങള്‍ അകത്തേക്കിറങ്ങാതെ ചങ്കില്‍ കെട്ടിനില്‍ക്കത്തക്കവിധം ഉള്ളു നിറയെ സ്വാര്‍ഥ ചിന്തകള്‍. ഏഷണി പരദൂഷണങ്ങള്‍ക്ക് അത് വഴിവെക്കുന്നു. ചുരുക്കത്തില്‍, അവര്‍ കര്‍മശാസ്ത്രത്തിന്റെയും നിയമ ജ്ഞാനത്തിന്റെയും വിവാദ വിഷയങ്ങളുടെയും വലിയ വീപ്പകളാണ്; അല്ലാതെ മറ്റൊന്നും ഇല്ല.
ഭരണാധികാരികളുടെ ഭാഗത്തുനിന്നും വല്ല വിധിയും വന്നാല്‍, 'പ്രാമാണിക വരികള്‍' കിതാബുകളില്‍നിന്നും ഉദ്ധരിച്ച് ആ വിധിയെ സാധൂകരിച്ച് തൃപ്തിയടയുകയാണ് അവരുടെ രീതി. തിരുചര്യയില്‍ പ്രസ്തുത പ്രശ്‌നത്തെ എങ്ങനെ സമീപിക്കുന്നു എന്നൊന്നും പരിശോധിക്കില്ല. വല്ല വ്യാഖ്യാതാവിന്റെയോ അതല്ലെങ്കില്‍ മൂലഗ്രന്ഥത്തിന്റെയോ വരികള്‍ കണ്ടുമുട്ടിയാല്‍, അന്വേഷണം അവിടെ നിലച്ചു; മുന്നോട്ടില്ല. ഇങ്ങനെയൊക്കെയാണെങ്കിലും, അല്ലാഹുവാണ, അവരില്‍നിന്നും ഞാന്‍ വിധിവിലക്കുകള്‍ കൃത്യമായി പടിച്ചുവെന്നത് എടുത്തുപറയേണ്ട കാര്യമാണ്. അത്ഭുതമെന്നു പറയാം, എന്റെ ആ പഴയ ആളുകളില്‍ വിശ്വസിക്കുന്ന ചിലരെ(ത്വരീഖത്ത് പിഴച്ചതാണെന്ന് അറിഞ്ഞുകൊണ്ടുതന്നെ അവരെ സന്ദര്‍ശിക്കുന്ന ചിലരെ)യെങ്കിലും വിധിവിലക്കുകള്‍ പഠിപ്പിക്കുന്ന ഇക്കൂട്ടരിലും ഞാന്‍ കാണുകയുണ്ടായി. ജനങ്ങളുടെ വഴികേട് പരിഹരിക്കാന്‍ സാധിക്കുന്ന 'മുഹമ്മദീയ പ്രഭ' ഇവരുടെ സമക്ഷം ഇല്ലെന്ന് അതില്‍നിന്നും തെളിഞ്ഞു. കൂട്ടില്‍ അടയ്ക്കപ്പെട്ട പക്ഷിയെപ്പോലെ അവരുടെ ഇടയില്‍ കുറച്ചു വര്‍ഷങ്ങള്‍ ഞാന്‍ ജീവിക്കുകയുണ്ടായി. എനിക്ക് ശുദ്ധവായു ശ്വസിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞത് സ്വൂഫികളുടെ കിതാബുകളില്‍നിന്ന് മാത്രമാണ്.
ബഗ്ദാദിലെ മുത്വവ്വമാരോടൊപ്പം
പിന്നീട് ഞാന്‍ അവിടെ നിന്നും വിടവാങ്ങി. സര്‍ക്കാര്‍ ജീവനക്കാരായ ബഗ്ദാദിലെ ആത്മീയ നേതൃത്വങ്ങളുമായും (മുത്വവ്വമാര്‍) അവിടത്തെ സ്വൂഫികളുമായും കുറച്ചുകാലം സഹവസിച്ചു. എന്റെ അനുഭവത്തിലുള്ള പഴയ രണ്ടു വിഭാഗങ്ങളേക്കാള്‍ ആയിരം മടങ്ങ് ഉത്തമരായിരുന്നു ഇവര്‍. ഹറാമിനെ വര്‍ജിക്കുന്നു, ഹലാലിനെ ഹലാലായി കാണുന്നു. ഫുഖഹാക്കളുടെ മദ്ഹബ് തന്നെയാണ് അവര്‍ മുഖ്യമായും മുറുകെ പിടിക്കുന്നത്. എന്നാല്‍, അവര്‍ നാടോടികളായിരുന്നില്ല (സഞ്ചാരം സ്വൂഫികളുടെ പൊതു സ്വഭാവമാണല്ലോ!). കണ്ടം വെച്ച വസ്ത്രം ധരിക്കുന്നവരോ മുഷിഞ്ഞ മേല്‍ക്കുപ്പായം ശീലിച്ചവരോ അല്ലായിരുന്നു. രുചിയേറിയ മികച്ച ഭക്ഷണവും സുന്ദര പുടവകളും സമ്പന്ന സദസ്സുകളും ധനികരുമായുള്ള അമിത സമ്പര്‍ക്കവും അവരോടുള്ള പരിധിവിട്ട വിനയപ്രകടനങ്ങളും കളിതമാശകളും കൂട്ടുകെട്ടുമെല്ലാമായിരുന്നു ഇവരുടെ സവിശേഷത.
പകലില്‍ ഇവരുടെ മുഖ്യ ചര്‍ച്ച 'അടിപൊളി'യായി ജീവിക്കുന്നതിനെ കുറിച്ചായിരുന്നു. ഗീതങ്ങളും പദ്യങ്ങളും ആസ്വാദ്യകരമാക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ചായിരുന്നു. തീര്‍ത്തും താളാത്മകമായ ചലനം വഴി വളരെ ആസ്വാദ്യകരമായിരുന്നു അവരുടെ നൃത്തം. ഒരു കാല്‍ ഉയര്‍ത്തുന്നു, മറ്റേത് നിലത്ത് ചവിട്ടുന്നു. ചാഞ്ഞും ചെരിഞ്ഞും കുനിഞ്ഞും വലിഞ്ഞുമുള്ള ചലനങ്ങള്‍. എന്നാല്‍, അവരുടെ മനസ്സുകളില്‍ ആരാധനാ വൈവിധ്യങ്ങളുടെ രുചിഭേദങ്ങള്‍ ഒട്ടും ഇല്ലായിരുന്നു; ദാസ്യത്വ വിനയ ഭാവങ്ങള്‍ കാണപ്പെട്ടില്ല. വിശേഷിച്ചും ദൈവഭയം, ദിവ്യപ്രേമ തീക്ഷ്ണ, സദുദ്ദേശ്യപൂര്‍വമുള്ള ഇബാദത്ത് വാസന തുടങ്ങിയവ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. പ്രാര്‍ഥനയുടെ സുഗന്ധ മാരുതന്‍ അവിടെ അനുഭവപ്പെട്ടില്ല. ദൈവത്തിലേക്കുള്ള യാത്രാ സന്നദ്ധത (സൈര്‍), അതിന് ഒരു വഴി തെരഞ്ഞെടുത്ത് അതില്‍ പ്രവേശിക്കല്‍ (സുലൂക്), ആ വഴിക്ക് യാത്ര ചെയ്തു ദൈവവുമായി സംഗമിക്കല്‍ (വുസ്വൂല്‍), യാത്രയിലെ പ്രതിസന്ധികളെ മറികടക്കുന്ന വിദ്യകള്‍, യാത്രക്കിടയില്‍ തെളിയുന്ന ഉദയ കിരണങ്ങളും മിന്നല്‍ വെട്ടങ്ങളും തെളിഞ്ഞ ജ്വാലകളും അടങ്ങുന്ന അനുഭൂതി വൈവിധ്യങ്ങള്‍ തുടങ്ങിയ ആധ്യാത്മിക രീതികളൊന്നും അവിടെ കണ്ടില്ല. ഭയഭക്തി മൂലം പ്രകടമാകുന്ന മുഖമോ വാട്ടമോ ശരീരത്തിലെ ക്ഷീണമോ അവരില്‍ കണ്ടതേയില്ല. സ്‌നേഹം ഒട്ടുമില്ല. സംഗീത സദസ്സിനോടായിരുന്നു സര്‍വത്ര സ്‌നേഹവും ഭക്തിയും. അവിടെ പലപ്പോഴും അവര്‍ പരിക്ഷീണരും ഭക്തരും ആകാറുണ്ട്. സമാഇന്റെ സദസ്സ് വിട്ടാല്‍ അവര്‍ വീണ്ടും ശാരീരിക ശീലങ്ങളിലേക്ക്, തൊഴില്‍പരമായ കാര്യങ്ങളിലേക്ക് മടങ്ങുകയായി.
അവര്‍ പരസ്പര ഇണക്കമുള്ളവരും ഒത്തൊരുമയുള്ളവരും ബന്ധങ്ങള്‍ ഊട്ടി ഉറപ്പിക്കുന്നവരും കാരുണ്യമനസ്‌കരും ആയിരുന്നു. മറ്റുള്ളവരുടെ ക്ഷേമം മാനിച്ചു സ്വാര്‍ഥത കൈവെടിയുന്ന നല്ല മനസ്സായിരുന്നു അവര്‍ക്ക്. സദ്‌സ്വഭാവവും ക്ഷേമ ജീവിതവും മതത്തിന്റെ ബാഹ്യ ചിഹ്നങ്ങള്‍ കൃത്യമായി പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതുമെല്ലാം അവരുടെ മുഖ്യ അടയാളം തന്നെയായിരുന്നു. രാത്രിയില്‍ പതിവ് ദിക്‌റ്-ദുആകളില്‍(വിര്‍ദ്) ഏര്‍പ്പെടുന്നവരും വ്രതവും ഹജ്ജും മുറിയാതെ പതിവാക്കുന്നവരും അവര്‍ക്കിടയില്‍ കാണാം. അവരുടെ ഒരു മുഖ്യ ആത്മീയ പരിശീലനം (മുജാഹദ) മക്കയില്‍ പാര്‍ക്കുക എന്നതായിരുന്നു. ഒരാള്‍ ഒരു വര്‍ഷം മക്കയില്‍ താമസിച്ചാല്‍ അയാളുടെ ദൈവാന്വേഷണ യാത്ര പൂര്‍ത്തിയായി എന്നാണവര്‍ കണക്കാക്കിയത്.
ചടങ്ങുകള്‍/ആചാരങ്ങള്‍ ധാരാളമായി നിലനിര്‍ത്തിയിരുന്നെങ്കിലും ആത്മീയതലം സത്യപ്പൊരുളുകളില്‍നിന്നും മറഞ്ഞുകിടന്നു. അവര്‍ക്കിടയില്‍ ഒരു നിരൂപകനെയോ ഒരു അന്വേഷിയെയോ എനിക്ക് കാണാനായില്ല. അല്ലാഹുവിലേക്ക് ചെന്നെത്തുന്നതില്‍ സായൂജ്യം കാണിച്ചുകൊടുക്കുന്ന ഒരാളെയും കാണാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല. അതെല്ലാം മൃതിയടഞ്ഞ ഒരു കല പോലെ. ദുരിത കാരണം ഹൃദയം തകര്‍ന്നവര്‍ക്കു നേരെ സഹായ ഹസ്തം നീട്ടുന്നവര്‍, ആതിഥ്യം നല്‍കി സഹോദരങ്ങളെ ആദരിക്കുന്നവര്‍, സംഗീത സദസ്സ് സംഘടിപ്പിച്ചു മാനസങ്ങളെ കീഴടക്കുന്നവര്‍... ഇവരെല്ലാമായിരുന്നു അവര്‍ക്കിടയിലെ സ്വൂഫികള്‍. ഇതാണ് അവരുടെ ഏറ്റവും മുന്തിയ ആത്മീയ അവസ്ഥ. കാര്യം അവിടെ അവസാനിച്ചു.
ഇവര്‍ ആത്മീയ ഗുരുക്കന്മാരെ ബഹുമാനിക്കുന്നവരാണ്., രിഫാഇയ്യക്കാരെ പോലെ പരിധി വിടാറില്ല. എന്നാലും അതിന്റെ ചില ശാഖകള്‍ പ്രകടമായിരുന്നു. മരുഭൂമിയില്‍ അടക്കം ചെയ്യപ്പെട്ട ഇബ്‌നു ഇദ്‌രീസ് എന്ന മഹാന്റെ ഖുബ്ബയുടെ അരികിലെത്തിയാല്‍ ഇവരും തലപ്പാവ് അഴിച്ചു വെക്കാറുണ്ട്. അല്ലെങ്കില്‍ ജാറത്തിന്റെ ഉമ്മറപ്പടിയില്‍ ചുംബിക്കും. യുവ പ്രായത്തിലായിരിക്കുമ്പോള്‍, ഞാനും അവരോടൊപ്പം അതെല്ലാം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍, മുന്നേ പരാമര്‍ശിച്ച സ്വകാര്യ വൃത്തികേടുകളില്‍ ഇവര്‍ ആപതിച്ചിട്ടില്ലായിരുന്നു. കൂട്ടത്തില്‍ വല്ലവരും കോമള കുമാരന്മാരോട് പ്രേമപരവശരായാല്‍ പോലും അനുവാദമില്ലാത്ത തെറ്റായ സംഗതിയാണെന്ന ബോധ്യം അയാള്‍ക്കുണ്ടായിരുന്നു. ഇബാദത്തില്‍ നിരതനാകുന്ന, സൂക്ഷ്മ ജീവിതം നയിക്കുന്ന, തങ്ങളുടെ ചെയ്തികളെ ശരിവെക്കാത്ത, സമാഇല്‍ പങ്കെടുക്കാത്ത, അതില്‍ താല്‍പര്യം കാണിക്കാത്ത ആരെയെങ്കിലും അവര്‍ കണ്ടാല്‍ അവര്‍ പറയും: 'ഇയാളൊരു ഉണക്കന്‍! പരുക്കന്‍!!'
ഞാന്‍ അവരുമായി ഇടപഴകി ജീവിച്ചുവെങ്കിലും അവരുടെ അവസ്ഥ എന്നില്‍ കൗതുകമുണര്‍ത്തിയില്ല. എന്റെ ഉള്ളില്‍ ഞാന്‍ തിരിച്ചറിഞ്ഞു: 'സംഗതി ഇതിനും മേലെയാണ്.' ഇപ്പോഴും സ്വൂഫി കിതാബുകളില്‍ നിന്നല്ലാതെ എനിക്ക് ഓക്‌സിജന്‍ ലഭിച്ചില്ല.
ശാദുലി സഹോദരന്മാരോടൊപ്പം
അല്ലാഹു എന്റെ മനസ്സില്‍ അവനെക്കുറിച്ചുള്ള ജ്ഞാനവും അവനിലേക്ക് അടുക്കാനുള്ള താല്‍പര്യവും ഇട്ടുതന്നു. എന്റെ മനസ്സ് അതിനായി ഉഴലാന്‍ തുടങ്ങി. എന്റെ മനസ്സിന് യഥാര്‍ഥത്തില്‍ എന്താണ് സംഭവിച്ചതെന്ന് അപ്പോള്‍ എനിക്കറിയില്ലായിരുന്നു. ഞാന്‍ തിരയുന്ന കാര്യത്തെ കാണിച്ചുതരാന്‍, എന്റെ അസുഖത്തിന് പരിഹാരം നിര്‍ദേശിക്കാന്‍, എനിക്ക് സംഭവിച്ച അലച്ചില്‍ സത്യത്തില്‍ എന്താണെന്ന് ബോധ്യപ്പെടുത്തിത്തരാന്‍ പ്രാപ്തനായ ഒരാളെയും ഞാന്‍ കണ്ടില്ല. ഒരുറച്ച തീരുമാനത്തിലെത്താന്‍ കഴിയാതെ ഞാന്‍ കുറച്ചു ദിവസങ്ങള്‍ പരിഭ്രാന്തനായി അലഞ്ഞു നടന്നു. ഞാന്‍ സഹവസിക്കുകയും ഇടപഴകുകയും ചെയ്ത എല്ലാ ജ്ഞാന-ആത്മീയ വിഭാഗങ്ങളോടും നെഞ്ചില്‍ കടുത്ത നീരസം രൂപപ്പെട്ടു.
വര്‍ഷം ഹിജ്‌റ 683-ഓ അതിനടുത്തോ ആയിരിക്കുന്നു. ഞാന്‍ ബഗ്ദാദില്‍നിന്നും ശാം, ഈജിപ്ത് ലക്ഷ്യമാക്കി നാടുവിട്ടു. അവിടെയും നേരത്തേ വിവരിച്ച മാതിരിയുള്ള ഫുഖഹാക്കള്‍, ഫഖീറുകള്‍, മുത്വവ്വമാര്‍ തുടങ്ങിയ പല സംഘങ്ങളെയും കാണുകയുണ്ടായി. എല്ലാം സമാസമമായിരുന്നു, അവിടെക്കണ്ടതും ഇവിടെ കാണുന്നതും.
ഇവിടെ മറ്റൊരു വിഭാഗത്തെ പരിചയപ്പെടുത്തുകയുണ്ടായി. കാഴ്ചക്ക് നല്ല വേഷം. ആരാധനാ നിമഗ്നര്‍. വര്‍ഷം മുഴുവന്‍ നീണ്ട വ്രതവും ഇബാദത്തുകളും ജീവിത രീതിയായി കൊണ്ടു നടക്കുന്നവര്‍. എന്താണ് ദീന്‍ ആവശ്യപ്പെടുന്നതെന്നോ അടിമയുടെ തേട്ടം എന്തായിരിക്കണമെന്നോ യാതൊരു അവബോധവും ഇല്ലാത്തവര്‍. ദൈവത്തിലേക്കുള്ള യാത്രാരീതിയെ കുറിച്ചും അതിനുള്ള വഴികളെ കുറിച്ചും ഒട്ടും തിരിച്ചറിവ് നേടാത്തവര്‍. തനിച്ച ആരാധകര്‍. അല്ലെങ്കില്‍ വെറും ഫഖീഹ്. അതുമല്ലെങ്കില്‍ തികഞ്ഞ തൊഴിലാളി. ആരെയാണോ ദാസന്‍ അന്വേഷിക്കേണ്ടത്, അവിടേക്ക് വഴികാണിച്ചുതരുന്ന, അടയാളങ്ങള്‍ പറഞ്ഞു തരുന്ന ഒരാളെയും ഞാന്‍ കണ്ടില്ല. അങ്ങനെയിരിക്കെ, അല്ലാഹു എന്നെ കനിഞ്ഞു. ഇസ്‌കന്ദരിയ്യയില്‍ വെച്ച് ഒരു ആത്മീയ സംഘവുമായി ഞാന്‍ സന്ധിച്ചു. അവര്‍ എന്റെ ഉദ്ദേശ്യവും ഞാന്‍ തിരയുന്ന സംഗതിയും തിരിച്ചറിഞ്ഞു. ഞാന്‍ അവരുമായി ഒരു പരിധിവരെ സമ്പര്‍ക്കം പുലര്‍ത്തി.
അവരുടെ പക്കല്‍ ശരിയായ എന്തൊക്കെയോ ഉണ്ടെന്ന് എന്റെ മനസ്സ് സ്ഥിരീകരിച്ചു. അല്ലാഹുവിന്റെ പരിശുദ്ധ സത്ത (ദാത്ത്), അവന്റെ വിശിഷ്ടവും സുന്ദരവുമായവിശേഷണങ്ങള്‍ (സ്വിഫാത്ത്) എന്നിവയെ സംബന്ധിച്ചും അല്ലാഹുവിനുള്ള ദാസ്യ വൃത്തിയെ കുറിച്ചും ആഴമുള്ള അറിവുകളിലേക്ക് നയിക്കുന്നതിനായി ഞാന്‍ അവരെ കാണുകയുണ്ടായി. ഏതൊരു വഴി അവലംബിച്ചാല്‍ ആ വക മഅ്‌രിഫത്ത് ആര്‍ജിക്കാമെന്നവര്‍ വഴികാണിക്കുന്നു. അല്ലാഹുവിനോടുള്ള മുഹബ്ബത്ത് എങ്ങനെ നേടാം, പരിപാലിക്കാം, അവന്റെ വിധിവിലക്കുകള്‍ അനുസരിക്കാനുള്ള ആവേശം എങ്ങനെ ഉണ്ടാകും എന്നിത്യാദി സംഗതികള്‍ അവര്‍ ചര്‍ച്ച ചെയ്തു. അല്ലാഹുവിന്റെ വിധിയിലും നടപടിക്രമങ്ങളിലും സംപ്രീതി കാത്തുസൂക്ഷിക്കാന്‍, മനക്കരുത്തുകൊണ്ട് അവനിലേക്ക് ആകൃഷ്ടനാകാന്‍ സാധിക്കുന്ന മാര്‍ഗങ്ങളും അവിടെ നിര്‍ദേശിക്കപ്പെട്ടു.
അല്ലാഹുവിന്റെ സ്‌നേഹത്തിനും പ്രത്യേക തെരഞ്ഞെടുപ്പിനും അവന്റെ സവിശേഷ ദാസന്മാരില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നതിനും അവന് സമ്പൂര്‍ണമായി ഏറ്റെടുക്കുന്നതിനും അര്‍ഹരായ ഒരു വിഭാഗം ഇവിടെ ഉണ്ടായിരിക്കണമെന്ന സംഗതി, ഇക്കൂട്ടരുടെ ശ്വാസോഛ്വാസങ്ങളില്‍നിന്നും എനിക്ക് മണത്തറിയാന്‍ സാധിച്ചു. അത്തരം മഹാ ദാസന്മാര്‍ സ്വാംശീകരിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങള്‍ നേടുന്നു, അവര്‍ക്ക് വിശിഷ്ടമായ ഓരോ നാമങ്ങളുടെയും വിശേഷണങ്ങളുടെയും യഥാര്‍ഥ പൊരുളുകളെ കുറിച്ചുള്ള ജ്ഞാനവും ബോധ്യവും അവന് നല്‍കുന്നു. അതുവഴി അവര്‍ അല്ലാഹുവിനെ അഗാധമായി തിരിച്ചറിയുന്നു. അവനോടുള്ള പ്രേമത്തില്‍ ഉഴലുന്നു. അവന്റെ ഇഛകള്‍ക്ക് കീഴ്‌പ്പെടുന്നു. തങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവിന്റെ ഇഷ്ടങ്ങളെ അനുഗമിക്കുന്നതായി മാറുന്നു അവരുടെ ഇഷ്ടങ്ങള്‍.
തുടര്‍ന്ന്, അല്ലാഹുവിന്റെ മഹത്വം, ഗാംഭീര്യം, ബഹുമാന്യത, സമ്പൂര്‍ണത, നിത്യത, സൗന്ദര്യം എന്നിവയുടെ പരിശുദ്ധ പ്രഭാവം അല്‍പാല്‍പം അവര്‍ക്ക് വെളിപ്പെടുന്നു. ഈ വക വെളിപാട് അവരുടെ മനസ്സകത്ത് അദമ്യമായ ദൈവനാനുരാഗവും പ്രേമാഗ്നിയും സൃഷ്ടിക്കും. അവര്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ ഇഛകളെ, തീരുമാനങ്ങളെ നിരന്തരം നിരീക്ഷിക്കുകയും അതില്‍ സംതൃപ്തിയടയുകയും ചെയ്യും. അവന്റെ കല്‍പനകളെ പിന്തുടര്‍ന്ന് അവയനുസരിച്ച് നിലകൊള്ളും. അവരുടെ ആത്മാവ് അവന്റെ മഹത്വത്തിന്റെ, വലിപ്പത്തിന്റെ കിരണങ്ങള്‍ ഏറ്റും ചിറകറ്റു വീഴുന്നു. അവനുമായുള്ള അടുപ്പത്താല്‍ ഭയചകിതനായി/ സ്‌നേഹപരവശനായി. അവന്റെ മഹത്വ ഗാംഭീര്യത്തിന്റെ പ്രകാശ പ്രവാഹത്തില്‍നിന്നുള്ള ശേഖരിച്ചു വെക്കുന്ന പ്രകാശത്താല്‍ അവരുടെ അവയവങ്ങളും അസ്ഥിസന്ധികളും നിറയുന്നു. അല്ലാഹുവുമായുള്ള പരസ്പര ഭാഷണത്തിനും ആശയ വിനിമയത്തിനും അവസരം ലഭിക്കുന്നവരും അവര്‍ക്കിടയില്‍ ഉണ്ടാകും. അവങ്കല്‍നിന്നുള്ള സ്വയം പരിചയപ്പെടുത്തലിന് (തന്നെക്കണ്ടെത്താനുള്ള അടയാളങ്ങള്‍/ സൂചകങ്ങള്‍ അവനില്‍ നിന്നുതന്നെ അറിയാന്‍ സാധിക്കുന്ന അവസ്ഥ) ഭാഗ്യം ലഭിക്കുന്നവരും ഉണ്ടാകും. അവര്‍ ആ കുറിമാനങ്ങള്‍ വെച്ച് അവനെ ഉണര്‍വിലും ഉറക്കിലും തിരിച്ചറിയുന്നു. അശരീരിയും ദിവ്യബോധനവും (ഇല്‍ഹാം) ലഭിക്കുന്നവരെയും അവരില്‍ കാണാം (ഇങ്ങനെയെല്ലാം അത്യുന്നത പദവിയില്‍ വിരാജിക്കുന്ന ആളുകള്‍ ഉണ്ടാകാമെന്ന തിരിച്ചറിവ് ഇസ്‌കന്ദരിയ്യയില്‍ പരിചയപ്പെട്ട സ്വൂഫികളുടെ സ്ഥിതിയില്‍നിന്നാണ് ഗ്രന്ഥകാരന് വാസനിച്ചെടുക്കാന്‍ സാധിച്ചത് - വിവ.).
എനിക്കറിയാവുന്ന മറ്റു മനുഷ്യരേക്കാള്‍, ശരീഅത്തിനെ അങ്ങേയറ്റം ബഹുമാനിക്കുന്നവരും വിധിവിലക്കുകള്‍ നന്നായി പാലിക്കുന്നവരുമാണ് ഇസ്‌കന്ദരിയ്യയില്‍ ഞാന്‍ പരിചയപ്പെട്ട ഇക്കൂട്ടര്‍. ഭൗതിക ലോക വിരക്തരും പരലോകത്തില്‍ ആസക്തരുമാണ്. അല്ലാഹുവിനെ പ്രേമിക്കുന്നവരും അവനുമായുള്ള അടുപ്പത്താല്‍ സ്‌നേഹ നിര്‍ഭരരുമാണ്. അല്ലാഹുവല്ലാത്ത എല്ലാറ്റിനെയും അവര്‍ വെടിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. അവനല്ലാത്തതില്‍നിന്നെല്ലാം അവരുടെ മനസ്സ് മുക്തമായപ്പോള്‍ അവനോടുള്ള പ്രേമത്താല്‍ അവന്റെ നാമങ്ങളും വിശേഷണങ്ങളും മഹത്വവും സത്താ പരിശുദ്ധിയും വെളിപ്പെടുകയാല്‍ ആ മനസ്സകം നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. റബ്ബിനു വിട്ടുകൊടുക്കാതെ തന്റെ കാര്യം താന്‍ തെരഞ്ഞെടുക്കുകയും നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യുകയെന്ന 'സ്വയം ഭരണഭാവം' വന്‍ പാപങ്ങളില്‍ പെട്ടതാണെന്ന് അവര്‍ ഓരോരുത്തരും വിശ്വസിക്കുന്നു. അതിനാല്‍, തനിക്കുവേണ്ടിയുള്ള തന്റെ നാഥന്റെ മനോഹരമായ തെരഞ്ഞെടുപ്പില്‍ അവര്‍ ഓരോരുത്തരും ആഹ്ലാദഭരിതരാണ്. അവനില്‍ ആത്മശാന്തി നേടിയവരാണ്. താന്‍ പിറക്കും മുമ്പേ, അനന്തമായ ആദ്യത്തില്‍ തന്റെ കാര്യത്തില്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ സര്‍വജ്ഞതക്കും മഹാകാരുണ്യത്തിനും യോജിക്കുന്ന നിശ്ചയങ്ങളെടുത്തതില്‍ സമാധാനം കണ്ടെത്തുന്നവരാണ്. എത്രത്തോളമെന്നോ, അവര്‍ ഓരോരുത്തരും തന്റെ റബ്ബിന്റെ കൂടെ കഴിയുകയാണ് എന്നപോലെ. ഹൃദയദൃഷ്ടിയില്‍ അവര്‍ അവനെ കാണുന്നു. അവരുടെ മുഖത്ത് അല്ലാഹുവിനോടുള്ള ബഹുമാനത്തിന്റെയും സ്‌നേഹത്തിന്റെയും അവന്റെ വിധിവിലക്കുകള്‍ക്ക് കീഴ്‌പ്പെടുന്നതിന്റെയും അവന്റെ പ്രതാപത്തിന്റെയും തൂവെളിച്ചം പ്രഭ പരത്തുന്നു. അതിന്റെ തിരുവടയാളങ്ങള്‍ അവരില്‍ കാണാം; അവരുടെ ചലനങ്ങളില്‍, നിശ്ചലനങ്ങളില്‍, സഞ്ചാരങ്ങളില്‍. അല്ലാഹുവാണ, അവരെ കണ്ടതിലും പരിചയപ്പെട്ടതിലും അവരുമായി ഇടപഴകാന്‍ സാധിച്ചതിലും ഞാന്‍ വല്ലാതെ ആനന്ദിച്ചു, ഉള്‍പുളകിതനായി. അവരുടെ ത്വരീഖത്ത് മനസ്സിന് കുറച്ചെങ്കിലും സമാധാനം സമ്മാനിച്ചു. കാരണം, അവരുടെ വശം ചിലത് ഞാന്‍ കണ്ടു. ആധ്യാത്മിക മേഖലയിലെ സര്‍വലക്ഷ്യങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യമായിരുന്നു അത്. അന്വേഷണങ്ങളുടെ അന്ത്യമായിരുന്നു അക്കാര്യം.
പിന്നീട്, അവരുടെ ദീനീ തത്ത്വങ്ങളും വിശ്വാസ കാര്യങ്ങളും ഏത് അടിത്തറയിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നതെന്ന് ഞാന്‍ പരിശോധിക്കുകയുണ്ടായി. അപ്പോഴാണ്, അവര്‍ക്ക് സുന്നത്ത് സംബന്ധമായ യാതൊരു പിടിപാടുമില്ലെന്ന് കാണുന്നത്. നബി(സ)യുടെ ചരിത്രമോ സ്വഹാബികളുടെ ആത്മീയ സഞ്ചാര രീതിയോ സ്വഭാവ ശൈലിയോ അവര്‍ മൂലപ്രമാണമായി എടുത്തിട്ടില്ല. അല്‍പസ്വല്‍പം ജഹ്‌മിയ്യാ വാദം അവരില്‍ കാണായി. എന്നാല്‍, അല്ലാഹുവിന്റെ സ്വിഫത്തുകളില്‍ വല്ലതും വ്യക്തമായും അവര്‍ നിരാകരിക്കുന്നതായി ഞാന്‍ ഒരിക്കലും കണ്ടിട്ടില്ല. എന്നല്ല, സ്വിഫത്ത് സംബന്ധമായി മിണ്ടാതിരിക്കുക എന്ന നിലപാടിനോടാണ് അവരുടെ ചായ്‌വ്. എന്നുവെച്ചാല്‍, മുതകല്ലിമുകളെ പോലെ അവര്‍ ഏതെങ്കിലും സ്വിഫത്ത് നിഷേധിക്കുന്നതായോ സ്വിഫത്ത് സംബന്ധമായി ഒട്ടും സംസാരിക്കാന്‍ തയാറാകുന്നില്ല എന്നോ ഞാന്‍ ശങ്കിക്കുന്നില്ല. ഇക്കാരണത്താല്‍, അവരില്‍ അല്‍പം 'ഗ്രഹണം' സംഭവിച്ച പോലെ, വെട്ടം വിതറുന്ന അവരുടെ മുഖ കമലത്തില്‍ ചെറിയ പാട് വീണതു പോലെ തോന്നിത്തുടങ്ങി.
ഇതെല്ലാം അവര്‍ തങ്ങളുടെ ശൈഖുമാരില്‍നിന്നും പകര്‍ത്തിയതാണ്. അവര്‍ അവരുടെ ശൈഖുമാരില്‍നിന്നും. ഹദീസിലേക്ക് ചേര്‍ത്തു പറയാന്‍ അവര്‍ക്കില്ല. ഹദീസിലെ സംഗതികള്‍ക്ക് വിരുദ്ധമാണ് അവരുടെ എല്ലാ കാര്യങ്ങളും എന്നല്ല ഞാന്‍ പറയുന്നത്. അവരുടെ ഏക സ്രോതസ്സും അവലംബവും തങ്ങളുടെ ശൈഖുമാര്‍ മാത്രമാണ് എന്നേ ഇപ്പറഞ്ഞതിന് അര്‍ഥമുള്ളൂ. തങ്ങളുടെ ഏതവസ്ഥയിലും ഹൃദയം തിരയുന്ന ഖിബ്‌ലയാണ് അവര്‍ക്ക് അവരുടെ ശൈഖ്. ശൈഖുമാരുടെ വെളിപാടത്രെ (കശ്ഫ്) ഇവരുടെ ഏക പ്രമാണം. അതിനെ അവര്‍ കണ്ണടച്ച് ആശ്രയിക്കുന്നു, അവലംബിക്കുന്നു. അല്ലാഹുവിനെ അവന്റെ ആദ്യമന്ത്യമില്ലായ്ക എന്ന കോണില്‍കൂടി മാത്രമേ അവര്‍ മനസ്സിലാക്കുന്നുള്ളൂ. വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ ഉല്‍പാദിപ്പിക്കുന്ന വെളിപാടിലേക്ക് അവര്‍ വഴികാണിക്കുന്നില്ല. വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ പാരായണം ചെയ്യുമ്പോള്‍ ഉണ്ടാകുന്ന സ്വിഫത്തുകളുടെ ജ്വാലവര്‍ഷത്തിലേക്കും അവര്‍ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചില്ല. എന്നാലും അവരില്‍ സംതൃപ്തിയുണ്ടാക്കുന്ന ചിലത് ഞാന്‍ കണ്ടു, അനുഭവിച്ചു, വളരെ പ്രസക്തമായ ചിലതുതന്നെ. 'മനുഷ്യര്‍ ലൈലയെ ചൊല്ലി ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നു, എന്നാല്‍ ഞാനോ ലൈലയുമായി ബന്ധം അവസാനിപ്പിച്ചു തിരിഞ്ഞു നടക്കുന്നു' എന്ന് കവി പാടിയപോലെയായിരുന്നു എന്റെ കാര്യം.
അല്ലാഹു കനിഞ്ഞ ഉതവിയാല്‍, അവരില്‍നിന്നും ഞാന്‍ കുറേ സംഗതികള്‍ പഠിക്കുകയും മനസ്സിലാക്കുകയും പകര്‍ത്തുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. അവരുമായുള്ള സഹവാസത്തില്‍നിന്നും ധാരാളം ബര്‍കത്തും ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. നേരത്തേ ഊഷര സ്വഭാവമുള്ള ഫഖീഹുകളില്‍നിന്നും വിധിവിലക്കുകളെ കുറിച്ച് പഠിച്ചതിനു പുറമെ. ഫിഖ്ഹ് വെറും കൂടായ ശരീരം പോലെയായിരുന്നെങ്കില്‍ ഇപ്പോള്‍ ഇവരില്‍നിന്നും ലഭിച്ചത് ആത്മാവിനു സമമാണ്. എന്നാല്‍, സൂക്ഷ്മാര്‍ഥത്തില്‍ രണ്ടും ആര്‍ദ്രമല്ല. അതായത്, വിധിവിലക്കുകളിലും സ്വഭാവ സംഗതികളിലും നബിചര്യയുടെ മാര്‍ദവം ഒട്ടുമില്ലാത്ത പരുക്കന്‍ ഫിഖ്ഹ് ഒരു ഭാഗത്ത്. മാനസികാവസ്ഥകളില്‍ അന്ത്യദൂതരുമായി ഒത്തുനോക്കുമ്പോള്‍ അവിടുത്തെ ഉര്‍വരത കാണാത്ത സ്വൂഫി അവസ്ഥകള്‍ ഇപ്പുറത്ത്. ഫിഖ്ഹ് അതിന്റെ ഇമാമീങ്ങളില്‍നിന്നും പകര്‍ത്തിയത്; സ്വൂഫി ഹലാലുകള്‍ തസ്വവ്വുഫിന്റെ ഇമാമുകളില്‍നിന്നും പകര്‍ത്തുന്നത്. എന്നാല്‍ അന്ത്യദൂതന് (സ) തന്റേതായ ഒരു നേര്‍പഥം ഉണ്ട്, ഭാഷണ ശൈലിയുണ്ട്, വിധി രീതിയു്. അവിടേക്കല്ല ഇവരുടെ ആഭിമുഖ്യം.
കര്‍മശാസ്ത്രം എന്നെ ആദ്യപടിയില്‍ കയറ്റിനിര്‍ത്തി. ഇസ്‌കന്ദരിയ്യയിലെ സ്വൂഫികള്‍ ഉയര്‍ന്ന പടിയിലും. പക്ഷേ, ഇടക്കുള്ള പടവുകള്‍ കയറാന്‍ തടസ്സങ്ങള്‍ എമ്പാടും അവശേഷിച്ചു. എത്തിയിടം മതിയാക്കി ഞാന്‍ അവിടെത്തന്നെ നിന്നു. എന്നാല്‍, മനസ്സിന്റെ ശക്തമായ വിശപ്പ് മാറ്റാന്‍ ഉള്ളത് വാരിത്തിന്നു തൃപ്തിപ്പെട്ടു. നിശ്ചയമായും വിശപ്പനുഭവിക്കുന്നയാള്‍ എത്ര കട്ടിയേറിയതാണെങ്കിലും കിട്ടിയതെടുത്ത് വിശപ്പു തീര്‍ക്കാന്‍ ശ്രമിക്കും.
(അടുത്ത ലക്കത്തില്‍ അവസാനിക്കും)